Lieve Tosca, ben ik overspannen?
Lieve Tosca,
Ik ben aan het afstuderen, maar dat gaat niet zoals gepland. Door hoofdpijn en constante vermoeidheid heb ik vertraging opgelopen en ik heb het gevoel dat er geen eind aan komt. Het ergste is dat ik me heel erg schuldig voel over de vertraging. Mijn familie geeft me alle tijd, maar het lukt me niet. Ook niet met alle leuke dingen die ik mezelf in het vooruitzicht heb gesteld zoals de diploma-uitreiking, een vakantie met mijn vriend, uitjes met familie en vrienden en een leuke baan. Het lukt me maar niet om door te zetten en dat baart me zorgen. Enerzijds omdat ik graag aan mijn eerste baan wil beginnen, anderzijds omdat ik na een tussenjaar graag nog een tweejarige WO-master wil volgen.
Ik heb het gevoel al mijn grenzen te zijn verloren en vind het moeilijk om dit onder ogen te komen. Heb je misschien tips over hoe hiermee om te gaan zodat ik mijn afstudeerperiode gezond en snel door kom?
Vriendelijke groet,
Een bezorgde hrm-student
Lieve bezorgde hrm-student,
Dit klinkt allemaal niet zo lekker. Ik ben natuurlijk geen arts of psycholoog, maar je verhaal doet mij veel aan overspannenheid denken. Ik zal je zo vertellen hoe je jezelf een beetje rust en ruimte geeft, maar ik raad je sowieso aan om een afspraak te maken bij je huisarts voor een serieuze diagnose en een eventuele doorverwijzing naar een psycholoog.
Op de website van het Nederlands Huisartsen Genootschap lees ik: ‘Verplichtingen, problemen en gebeurtenissen kunnen veel spanning geven. Lukt het niet iets aan de situatie te veranderen of anders met de spanning om te gaan, dan raakt u overspannen. Overspannenheid geeft psychische en lichamelijke klachten zoals piekeren, opvliegendheid, slaapproblemen, moeheid, hoofdpijn en duizeligheid.’
Bovenstaande uitleg doet mij denken aan jouw situatie. En ik vind het niet gek dat je tijdens je afstuderen overspannen raakt. Eigenlijk is het een wonder dat niet iedereen tijdens die periode overspannen raakt. Het is druk, je moet iets doen wat je nog nooit eerder hebt gedaan en er ligt ook nog eens veel druk op. Zakken betekent nog meer vertraging, dus je wilt slagen. En deze situatie kan gemakkelijk zo veel spanning opleveren dat je overspannen raakt.
Wanneer je overspannen bent, moet je ontspannen om beter te worden.
Dat doe je in de eerste instantie door alles wat je stress oplevert af te stoten. In jouw situatie is het denk ik niet handig om het afstuderen zomaar stil te leggen om een beetje op adem te komen. Maak een afspraak met je slc’er en kijk samen hoe je de druk van de ketel kan halen zonder je kansen op een diploma te verspelen. Moet je nog maar een paar dingen doen, maak dan samen een planning waar jij je gemakkelijk aan kan houden.
Moet je nog heel veel doen en levert deze gedachte je hoofdpijn of piepende oren op, dan doe je er waarschijnlijk goed aan je afstuderen even uit te stellen. Het klinkt misschien wat rigoureus, maar je geestelijke gezondheid is belangrijker dan een diploma. Neem je rust als je lijf hier zo duidelijk om vraagt. Luister je niet naar je lijf, dan kan je overspannenheid een burn-out worden en die klachten kunnen maanden tot jaren voelbaar blijven.
Probeer ondertussen ook uit te vinden wat je de meeste stress oplevert. Is het je studie of bijvoorbeeld toch je relatie, stage, baan, woonsituatie, ouders of iets waar ik zo niet op kan komen? Als je weet wat je stress oplevert, kan je hiermee aan de slag. Door afstand te nemen, een handelbaar alternatief te bedenken of door er even helemaal mee te stoppen en weer langzaam op te bouwen wanneer je je beter voelt.
Probeer in ieder geval de controle over de situatie terug te krijgen. Het is niet erg als dit niet direct lukt. Je hebt tijd. Weken of maanden wanneer nodig is. En praat over deze situatie met vrienden, familie, je partner of een professional. Je bent niet de eerste persoon in deze situatie en je zal ook niet de laatste zijn. En waarschijnlijk zal het je verbazen hoeveel mensen je kent die door een zelfde periode heen zijn gegaan. Hun verhalen kunnen leerzaam zijn in je eigen herstel.
Heel veel succes bij je slc’er en ik hoop dat je snel rust vindt.
Lfs Tosca
Mail dan naar t.sel@hr.nl
Tosca Sel schrijft maandelijks de column ‘Daten met Tosca’. En speciaal voor onze lezers is ze nu ook ‘Lieve Tosca’. Je kunt haar om raad vragen over liefde, leven, daten, uitgaan en seks. Want daar weet ze alles van. Nou, bijna alles.
Wat ik me afvraag is of je ook andere werkzaamheden moet verrichten tijdens het afstuderen. Dat zou natuurlijk best vervelend en storend kunnen zijn. Het duurt ongeveer 20 minuten voor je hersenen om in een flow te komen, dat wil zeggen dat je in opperste concentratie aan een taak werkt. Als je steeds gestoord wordt en die flow niet kunt bereiken, kost het veel energie om steeds weer op te starten.
Als je op kantoor werkt waar je vaak gestoord wordt, is het misschien slim om met je bedrijfsbegeleider om de tafel te gaan zitten om te vragen of het mogelijk is dat je wat vaker thuis werkt (of in de Stationshuiskamer voor mijn part). Ik wil je het boek ‘Nooit meer te druk’ van Tony Crabbe aanraden. Dat boek leert je hoe je door middel van aandachtsmanagement meer uit jezelf kunt halen. Echt een aanrader!
Mocht dat niet voldoende zijn en je wilt echt hard aan de bak om het te behalen, dan kan ‘IK2’ van hoogleraar klinische neuropsychologie Margriet Sitskoorn je helpen. Maar dat is een intensief boek, want het is echt gericht op gedragsverandering en daardoor ook verandering van hersenstructuur. Ik hoor je denken… Ja, dat is dus mogelijk. Succes!
@Alex, goede leestips. Merci!