Lieve Tosca: Moet ik m’n studenten vertellen dat ik homo ben?
Lieve Tosca,
Tijdens de eerste lesweek, ik ben dus docent op de hogeschool, werd er een printje van mijn Gay.eu-profiel onder de deur van mijn klaslokaal geschoven. Hoe moet ik hiermee omgaan in de klas? Zal ik voor al m’n nieuwe studenten ‘uit de kast komen’ of doen alsof m’n neus bloedt?
Een anonieme docent
Lieve anonieme docent,
Het is niet eerlijk, want je heterocollega’s hoeven dit nooit te doen, maar ik denk dat je als homodocent ieder jaar opnieuw uit de kast moet komen. Je doet waarschijnlijk aan het begin van iedere lesperiode een voorstelrondje waarin je wat over je vak en jezelf vertelt, en ik zou het dan meteen al meedelen. Want als je er zelf mee komt en er verder geen punt van maakt, ben je denk ik al heel veel gedoe voor.
Het zou best wel ongemakkelijk kunnen zijn, maar ik denk dat dat ongemak het waard is. Als docent heb je een voorbeeldfunctie. En ik denk dat het zeker op een hogeschool als de HR belangrijk is dat studenten zo veel mogelijk verschillende voorbeelden zien.
Hetero zijn is de norm in deze samenleving en sommige studenten vinden homo’s raar. Zeker als ze uit een omgeving komen waar homoseksualiteit doodgezwegen of zelfs actief afgewezen of afgestraft wordt.
Juist voor studenten met een nogal eenzijdig wereldbeeld is het belangrijk om te zien dat homo’s mensen zijn met gewone banen en gewone levens. En niet allemaal klonen van Gerard Joling of, in het geval van lesbiennes, van Big Boo uit de Netflix-serie Orange Is the New Black.
Daarbij lijkt het me voor je homoseksuele studenten ook belangrijk dat ze docenten hebben die zijn zoals zij. Zodat ze onbewust bevestigd krijgen dat er ook voor hen ruimte is op school. Dat ze er gewoon bij horen.
En nog even over dat Gay.eu-profiel. Nu je voor de klas staat, is het denk ik wel tijd om je profiel even met nieuwe ogen te bekijken. Datingsites en apps worden ook door studenten bezocht. Je leven is een stuk makkelijker als je studenten niet weten hoeveel centimeter vleespret er in je slip zit en/of wat je voorkeuren zijn qua standjes en uiterlijkheden. Sommige dingen kan je als docent nou eenmaal beter wel privé houden.
Lfs, Tosca
Lieve Tosca beantwoordt dit collegejaar – naast de wekelijkse studentenvragen – iedere maand een vraag van een HR-medewerker. Dus docent/medewerker: heb je advies nodig op het gebied van leven, liefde of school? Stort je hart uit bij t.sel@hr.nl en ze zal haar best doen je vraag te beantwoorden! Anonimiteit gegarandeerd, natuurlijk.
Dear dear, hoe gaan we zo ooit dat onzinnige, uitvergrote, met vooroordelen en stereotyperingen opgevulde hokje laten imploderen? Homo bepaalt niet wie iemand is. Het bepaalt dat iemand van het zelfde geslacht iemands hartje sneller laat kloppen. Het zegt niets over iemands karakter, hobby’s, ethiek, kwaliteiten als docent, of over hoe belangrijk seks voor iemand is.
Het hokje op de voorgrond zetten laat het hokje en de mythe groeien. Daaruit komt nooit een insluiten. Er is altijd een ander die een ander blijft. Iedere onderverdeling maakt een hiërarchie, de norm en de anti-norm, de meerderheid en de minderheid, you can’t win. Je doet pas mee als de meerderheid je als minderheid accepteert. En je bent minderheid op grond van niks wat er toe doet. Het is niks anders dan een hokje opvullen met betekenis op grond van huidskleur, lengte, of zoals de Belgen deden voor de verdeel en heers in Rwanda op grond van de grote van je neus. Niks anders dan op basis van kleur ogen. Overal is een mythe op te plakken, een wij-zij van te maken, die naar drie keer horen als waarheid klinkt. (https://www.youtube.com/watch?v=5NHeFgaVWs8).
Hetzelfde is ook aan de gang met geloofsovertuigingen. Het dominante discours zorgt enkel voor de kloof groter maken, voor een ‘ik’ en ‘de ander’. Waarom praten we niet over liefde, zorg, empathie als universele thema’s die de mens verbindt? Als we iets kunnen doen voor onze studenten, is het de uitvergrote categorieën zoals die bestaan in de maatschappij niet klakkeloos overnemen.
Klets in de klas als docent waarover je wil, heb het over je vriend als dat zo uitkomt, wees gewoon wie je bent, en als iemand er naar vraagt: Wat wil je de ander bijbrengen? Een kans tot het verspreiden van welk (denk)beeld is dit? In de klas is het belangrijk dat je een goede docent bent, inhoudelijk en didactisch, en vast ook een beetje als opvoeder. Als je iets over jezelf wil vertellen, houd dit in gedachte vertel dan waarom ze blij mogen zijn dat ze jou getroffen hebben.
Lieve Tosca,
Het is inderdaad niet eerlijk. Ik vind dat ik mijn prive leven en mijn werk gescheiden mag houden. Ik hoef de les dus niet te openen met: Hoi,Ik ben homo. Zoals je terecht stelt opent mijn collega de les ook niet met: Hoi, ik ben Hetero, ik om uit Vaticaanstad, ben hindoe en heb twee kinderen. Als ik een les zo begin, maak ik iets wat normaal hoort te zijn juist bijzonder.
Voor mij is het belangrijkste mijn studenten een goede opleiding te bieden, zonder mijzelf meteen in een hokje te plaatsen. Voor mij is ook elke student in de eerste plaats student, ongeacht afkomst, religie of seksuele voorkeur.
Het maakt mij echt niet uit of studenten weten dat ik homo ben, en vind dat ook niet belangrijk. Als ze het vragen krijgen ze een eerlijk antwoord. En ik vind het uiteraard wel belangrijk “dat studenten zien dat homo’s mensen zijn met gewone banen en gewone levens”. Maar ik wordt er nog blijer van als studenten zien dat gewone mensen met een gewone baan, in de eerste plaats mensen zijn, en daarnaast ook gewoon homo, katholiek of albanees mogen zijn.
Met vriendelijke groet,
Uw collega ( die toevallig homoseksueel is )
Dit is mijn aanpak voor les 1 met een nieuwe groep, misschien heeft de vragensteller er wat aan.
Stap 1: Ik stel mezelf voor en vertel wat algemeenheden zoals wat ik gestudeerd heb, mijn hobby’s. Eigenlijk niet meer dan wat ze op mijn LinkedIn profiel zouden kunnen vinden.
Stap 2: Ik geef de studenten de kans om mij vragen te stellen. Ik maak duidelijk dat ze mij elke vraag mogen stellen die ze willen, ook persoonlijke, en dat ik antwoord zal geven tenzij het echt te gortig is. Verder zeg ik dat dit hun enige kans is om dingen te weten te komen, want dat ik later niet meer hierover zal praten tijdens de les.
Stap 3: Studenten kijken elkaar een beetje aan, vragen meestal eerst voorzichtig verder over dingen die ik al gezegd heb.
Stap 4: De groep komt los als de eerste echte vragen komen, leeftijd, relatie, kinderen, etc. Ik antwoord eerlijk, maar alleen dat wat ze vragen. Als ze meer informatie willen, moeten ze doorvragen.
Stap 5: Als er geen vragen meer komen, geef ik ze nog één kans. Komt er niks meer dan is hun kans voorbij en gaan we verder met de les.
Kijk, het moet bij je passen om dit te doen, maar bij het opbouwen van een professionele relatie hoort voor mij niet alleen het puur zakelijke. We zijn mensen, dus ook op het persoonlijke vlak bouw je een band op met studenten. Als je van hen verwacht dat ze je komen vertellen wanneer ze iets om persoonlijke redenen niet kunnen doen (denk ziekte, overlijden familielid, problemen thuis, financiën, etc.), hoort daar voor mij bepaalde wederkerigheid bij. En wat ik zeg, als iets me te ver gaat, antwoord ik nog steeds niet.
Beste Anonieme Docent,
Ik vind het heel vervelend om te horen dat er op het HR nog van dit soort gevallen voorkomen die door mijn medestudenten worden veroorzaakt. Ik ben zelf een LHBT-student (om het even toch in een hokje te plaatsen want dat is menselijk) en vind het zelf belangrijk om open en op een normale manier over mijn geaardheid of andere onderwerpen te praten. Ik zou het fijn vinden als een docent zoals u daarmee ook achter mij zou staan want dan zou het steeds makkelijker zijn om erover te praten en zal het uit de kast komen elk jaar ook niet meer zo zwaar vallen zowel voor u als voor mij. Het blijft natuurlijk uw eigen keus maar ik als student zou het erg prettig vinden, niet alleen voor mezelf maar ook voor andere studenten, om het uiteindelijk ook als norm te gaan zien. Maar dit is natuurlijk een groot streven en misschien voor de komende 20 jaar nog niet haalbaar.
Ieder jaar opnieuw uit de kast komen? Is je geaardheid relevant in je functie als docent? En houden we dan niet het hokjesdenken in stand?
Dank voor deze waardevolle aanvullingen en het handige stappenplan van Mulch <3
@Daniel - Het lijkt me niet dat je geaardheid niet relevant is voor je functie van docent. Ik denk wel dat je als docent een rolmodel bent en dat jongeren op dit vlak meer benaderbare rolmodellen zouden kunnen gebruiken. Dus mocht het bij je passen, dan kan je het oppakken. Of niet.