Ben je er nog? Belangrijker: waarom lees je dit artikel nu? Heeft de titel je gelokt? Zo ja, dan bied ik graag mijn excuses aan. De titel en de inleiding heb ik slechts gebruikt als clickbait. Een goedkope manier om lezers te scoren en de hits voor mijn artikel omhoog te werken. Of, zoals taalwebsite Onze Taal het omschrijft: ‘berichten met titels die alléén maar bedoeld zijn om zo veel mogelijk mensen door te laten klikken’.

Het is een goedkope manier van journalistiek, maar helaas wel een die we steeds meer zien. Onlangs zag ik de reclame van de Volkskrant: ‘Lees je de koppen, of lees je de krant?’. Treffend, vond ik. De meeste mensen weten van de hoed noch de rand: ze herhalen klakkeloos wat een nieuwsmedium hen heeft voorgeschoteld. Dit is ook de categorie mensen die Facebook tot nieuwsmedium rekenen.

Ik ben er zelf ook schuldig aan. Het controleren van het nieuws doe ik meestal via internet, waar ik de koppen even doorlees en vervolgens verder ga met mijn social media afwerken. Ik betrap mezelf erop dat ik zeer selectief ben in het nieuws lezen: het moet heel schokkend zijn of binnen mijn interessegebied liggen voor ik het aanklik. De rubrieken economie, sport en uitgaan sla ik eigenlijk altijd over. Binnen- en buitenlands beleid en entertainment is meestal afdoende. Daar komt bij dat ik vervolgens maar drie of vier artikelen per dag lees. Mijn tijd is schaars. Dus ben ik erg selectief in wat ik lees. Op die manier ga ik onbewust onderscheid maken in het nieuws: ik ga het rangschikken. Een aanslag buiten de grenzen van Europa moet soms opboksen tegen een nieuw artikel over de financiële problemen van Johnny Depp. Natuurlijk is dat fout en natuurlijk is het een verkeerde afweging.

De rubrieken economie, sport en uitgaan sla ik eigenlijk altijd over.

Om mijn aandacht te trekken is een titel belangrijk. De titel van dit artikel had mij zo binnen gelokt. Dat is iets wat mij zorgen baart. In dit tijdperk, een era waarin we alle informatie in de palm van onze hand hebben, lijken we koppenjagers geworden. We zijn nu zelfs zo ver dat meerdere kranten, internetmediums en programma’s als Jinek aandacht hebben gehad voor het fenomeen nepnieuws. Het is dus op dit moment nodig om aan mensen duidelijk te maken welk nieuws echt is en welk nieuws niet.

Om het maar even terug te koppelen aan Donald Trump – want over de beste man is aardig wat geschreven/te schrijven – hoe kan er van mensen worden verwacht dat zij onderscheid maken tussen echt nieuws en nepnieuws wanneer de president van de Verenigde Staten ongewenst nieuws betitelt als nep? Of, op kleinere schaal: wanneer de heer Wilders gemanipuleerd beeldmateriaal de wereld in helpt en het betitelt als ‘echt nieuws’?

Zowel Trump als Wilders maakt zijn eigen nieuws. Wij de koppenjagers, zij de koppenmakers. En zo heb ik dan toch één overeenkomst tussen beide mannen genoemd. Heb je tenminste niet het hele artikel voor niets gelezen.