Eerstejaars verpleegkunde Arjan Klaassen (21) heeft al een economische mbo-opleiding achter de rug en werkt als nachtbegeleider voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen. ‘Door die bijbaan kwam ik erachter dat de zorg goed bij mij past. Verpleegkunde sprak me aan omdat ik daar alle kanten mee op kan: van psychiatrie tot de wijk.’

Dat Arjan tot de eerste lichting van 325 studenten behoort die het vernieuwde curriculum volgt, wist hij van tevoren niet, maar tevreden is hij wel. Vooral het feit dat hij de hele week hetzelfde vak heeft, vindt hij ‘heerlijk’. ‘Je hebt de hele week dezelfde boeken en literatuur mee, en je hoofd bij één onderwerp.’

Twee weken vaardigheden

Sinds september heeft de opleiding de vier onderwijsperiodes anders georganiseerd. Studenten hebben per periode vier weken ‘kennislijn’, twee weken ‘vaardigheden’ en twee weken VIA. Dat staat voor Verpleegkundige in Actie, een soort projectweek. De regielijn (voorheen studieloopbaancoaching) is het enige onderdeel dat door de verschillende lijnen heen loopt. Per week wordt van vak gewisseld.

Verder werd de mogelijkheid tot herkansen aan banden gelegd. Studenten moeten een nu-of-nooitgevoel krijgen, aldus de onderwijsmanagers Marion van Harn en Els de Bock. Daarom mag voortaan maar een van de vier kennistoetsen worden herkanst, en dan ook pas aan het einde van het collegejaar. Hetzelfde geldt voor de andere leerlijnen: één herkansing per collegejaar.

Met deze beperking van de herkansingen is wel de mogelijkheid tot compenseren opengezet. Daar gaf de cmr toestemming voor. In de kennislijn mogen studenten één vijf met een zeven compenseren. In de andere lijnen kan niet worden gecompenseerd.

Kleinere klassen

Om dit intensievere onderwijs mogelijk te maken, sleutelden onderwijsmanagers Harn en De Bock aan de klassengrootte. ‘We hebben twintig klassen. Bij de kennislijn voegen we twee groepen samen en zitten we met ongeveer dertig studenten in een klas, maar met de vaardigheids- en projectklassen werken we met kleine groepen van zeventien studenten.’

‘Voor de eerste kennistoets slaagde 90 procent, terwijl dat voorheen 60 procent was.’

Hoewel het commerciële instituut COM en de opleiding industrieel product ontwerpen goede resultaten behaalden met vergelijkbare onderwijsvernieuwingen, was de eerste toetsperiode toch ‘heel spannend’. De onderwijsmanagers: ‘Voor de eerste kennistoets slaagde negentig procent, terwijl dat voorheen zestig procent was. De tweede kennistoets had een slagingspercentage van 83 procent. Studenten zijn meer gaan studeren. Ze besteden nu gemiddeld dertig uur per week aan hun studie; dat was voorheen lager. Van de docenten die de lessen vaardigheden geven, krijgen we terug dat studenten in een week heel snel vooruitgaan. Wel zijn we op dit moment nog voorzichtig met conclusies trekken en laten we onze eerste kennistoets ontleden door een docent die de SKE (Senior Kwalificatie Examinering) doet. Was ons onderwijs nou beter georganiseerd waardoor meer studenten slaagden? Of was de toets misschien te makkelijk?’

Rust

Docenten Steffie van der Mey en Paulien van Antwerpen durven dat niet te zeggen. Wel ervaren ze veel meer rust door het nieuwe curriculum. Van der Mey: ‘Vorig jaar waren de studenten overwhelmed door de hoeveelheid vakken. De lessen zijn nu veel effectiever, omdat studenten niet steeds inhoudelijk hoeven te switchen. Door het intensievere contact leer je de studenten ook beter kennen en kun je ze beter individueel begeleiden.’

Het nieuwe programma vraagt wel wat extra’s van de docent. Van Antwerpen: ‘Je hebt ze drie à vier uur achter elkaar in de les. Dat is heel intensief, zowel voor de docent als voor de studenten. Om ze geboeid te houden, moet je je echt goed voorbereiden, van minuut 1 tot minuut 200.’

Geruild

Voor docenten is het werk ook minder afwisselend geworden. Ze zitten vast aan hun vak en hebben minder werkcontact met docenten uit de andere leerlijnen. Van Antwerpen en Van der Mey houden juist van afwisseling. Van Antwerpen: ‘Daarom hebben wij met elkaar geruild. Steffie deed eerst VIA en nu de kennislijn, en ik andersom. Het is fijn dat dat mogelijk is.’

Terwijl de opleiding wacht op de analyse van de tweede toetsperiode, lijkt het sentiment positief. Ook student Arjan, die als eerstejaars geen vergelijkingsmateriaal heeft, is tevreden. In zijn eerste blok haalde hij alle grote vakken; alleen verpleegkundig rekenen (1 studiepunt) niet. Ook de tweede periode lijkt goed te zijn gegaan. Zijn klas noemt hij ‘gemotiveerd’. ‘Er wordt hard gewerkt; dat is anders dan op mijn mbo-opleiding.’

Missen de docenten het verhoogde bsa eigenlijk wel? Van der Mey: ‘Ik was heel teleurgesteld dat we dat niet mochten invoeren. Ik zag het als een belangrijke pijler van het nieuwe curriculum, maar ik moet zeggen dat studenten ook zonder het bsa van 52 punten de druk voelen. Dat nu-of-nooitgevoel lijken ze echt wel te hebben.’

Esmé van der Molen