Cum laude afstuderen. Loont dat?
Gepubliceerd: 20 February 2018 • Leestijd: 3 minuten en 58 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.In het onderwijs draait het meer om studiepunten dan om goede cijfers. Maar er zijn altijd ambitieuze studenten die hoger willen reiken. Zij kunnen aan de HR cum laude afstuderen. Is dat de moeite waard?
Anna van Dellen (25) studeerde in juni 2017 cum laude af aan de pabo. Ze had een 8.7 gemiddeld. Het was nooit haar doel om ‘met lof’ af te studeren. Ze wist niet eens dat het mogelijk was, tot ze aan het begin van haar vierde jaar een gesprek had met haar studieloopbaancoach. ‘Hij vertelde dat ik daar met mijn cijferlijst voor in aanmerking kwam en dat ik dan voor mijn afstudeeropdrachten minimaal een 8.5 moest halen. Toen ik dat eenmaal wist, ben ik bewust gaan koersen op cum laude. Zo ben ik voor mijn onderzoek dieper in de wetenschap gedoken dan ik anders zou hebben gedaan.’
Anna was de enige van haar instituut IVL die in het collegejaar 2016-17 met lof afstudeerde. Hogeschoolbreed waren dat er rond de 45.
Overtref Jezelf
Op een hogeschool die al jaren worstelt met het lage studierendement staat het bevorderen van cum laude afstuderen niet bovenaan de to-dolijstjes. Alleen de slogan van de HR, Overtref Jezelf, resoneert iets van dit streven.
In ons land is cum laude afstuderen niet bij wet geregeld. Het is aan de universiteiten en hogescholen om dit te regelen in de onderwijs- en examenregeling (OER). Dat betekent dat de ene cum laude de andere niet is. Bij sommige instellingen mag je niet herkansen, terwijl dat aan de HR bijvoorbeeld geen probleem is.
Hier moet je in de hoofdfase een gemiddelde hebben van 8.0 of hoger, op alle onderdelen van je afstudeerprogramma minimaal een 8.5 hebben behaald en niet langer dan vijf jaar over je studie hebben gedaan.
Voldoe je aan deze eisen, dan staat er op je diploma – en dus niet verstopt op je cijferlijst – dat je cum laude bent afgestudeerd. Universiteiten kennen verder nog de smaken magna cum laude (‘met groot lof’) en summa cum laude (‘met de hoogste lof’), maar de HR houdt het bij cum laude alleen.
‘Bij onze opleiding komt het heel weinig voor’, vertelt studieloopbaancoach Monique Meijer van BIM (business IT & management, IBK). ‘Het is heel pittig om aan alle eisen te voldoen. De meeste goede studenten richten zich daarom liever op hoge cijfers om een vervolgopleiding te kunnen volgen aan de universiteit en investeren in stages of buitenschoolse activiteiten zoals internationale business battles. Dat staat niet op je diploma, maar je kunt het wel op je cv zetten.’
Hoger salaris
Het is inderdaad pittig om cum laude af te studeren en het begint ermee dat je al vanaf jaar 2 hoge cijfers haalt. Het is vooral een individuele zaak van de student. Het onderwijs zelf is niet zo bezig met hoge cijfers. Het draait vooral om studiepunten halen en nominaal studeren. Wetenschapper Monique Bijker vindt dat jammer. Zij werkt als senior-onderzoeker aan Zuyd Hogeschool en promoveerde in 2013 op een onderzoek onder 4.000 jonge economen en bedrijfskundigen. Daarnaast deed ze kwalitatief onderzoek onder twintig grote werkgevers, ‘zeg maar de Unilever-achtigen’.
‘Het lijkt wel alsof men er in het onderwijs niet van op de hoogte is dat cijfers wel degelijk van invloed zijn op je loopbaan’, stelt Bijker. ‘Universitair afgestudeerde economen en bedrijfskundigen met hoge cijfers verdienen tussen de 400 en 600 euro meer dan afgestudeerden zonder mooie cijferlijst. Ik heb geen specifiek onderzoek gedaan naar het effect van cum laude, maar alleen al hoge cijfers geven dus dit verschil.
‘De werkgevers die ik heb geïnterviewd, keken altijd naar de cijferlijst. Dat gaf hen inzicht in de sterktes en zwaktes van afgestudeerden. Ook bevroegen ze sollicitanten op de inhoud van hun thesis.
‘Vervolgens bleek dat deze werkgevers vooral geïnteresseerd waren in de afgestudeerden met goede cijfers, en dat vertaalde zich concreet in een aanstelling en een beter salaris. Ik heb ook kwantitatief onderzoek gedaan op basis van gegevens van het onderzoekscentrum voor arbeidsmarktonderzoek ROA. Daar zag ik precies hetzelfde: er is een significant positief effect van een hoog cijfergemiddelde op het salaris.
‘Natuurlijk kijken werkgevers niet alleen naar cijfers. Competenties zijn ook belangrijk, met name de meer complexe competenties zoals interdisciplinair samenwerken. Maar hoe dan ook loont het meer om moeite te doen voor goede cijfers dan om je energie te steken in bestuurswerk of bijbaantjes. Werkgevers zeiden: “Wat ze leren van een bestuursfunctie of bijbaantje, kunnen ze ook bij ons opsteken. Maar wat de universiteit te bieden heeft, hebben wij niet in huis.”’
Voorbeeld
In hoeverre de uitkomsten van Bijkers onderzoek zijn te vertalen naar andere sectoren, kunnen we hier niet zeggen. Voor Anna van Dellen bracht het cum-laudediploma niet meer geld in het laatje. Wel staat ze als beginnende juf al voor groep 3. ‘Dat is een groep die op andere locaties van mijn organisatie door ervaren leerkrachten wordt gerund.’
Hoe kijkt ze terug op het ‘met lof’ afstuderen? Was het ’t waard: de maagontsteking die ze kreeg tijdens de laatste maanden, de avonden waarop ze zat te bikkelen, terwijl haar zoontje lag te slapen? ‘Ja, absoluut. Ik kom van het vmbo en ben cum laude afgestudeerd. Over een paar jaar wil ik een master gaan doen. Natuurlijk heb ik het voor mezelf gedaan, maar ik kan op deze manier ook oprecht een voorbeeld zijn voor de kinderen op mijn school.’
In 2013 was er gedoe over de omrekening van alfanumerieke beoordelingen (onvoldoende, voldoende, etc.) naar een equivalent in cijfers. Voor sommige vakken kon je alleen een O of V krijgen. Die V werd in Osiris omgezet naar een 6.0. Dit was vervelend voor studenten die cum laude wilden afstuderen. De onderwijsdirecteuren kregen daarom het advies om geen alfanumerieke beoordelingen meer te hanteren waarbij V de hoogste beoordeling was. Overigens kunnen de ‘beoordelingen’ VLD (van voldaan) en Vrijstelling niet worden omgerekend naar een equivalent in cijfers. Daarom tellen ze nooit mee voor de berekening van het cijfergemiddelde. Als je denkt dat je in aanmerking komt om cum laude af te studeren, kun je een aanvraag doen bij de examencommissie.
Tekst: Esmé van der Molen
Illustratie: Krelis
“Universitair afgestudeerde economen en bedrijfskundigen met hoge cijfers verdienen tussen de 400 en 600 euro meer dan afgestudeerden zonder mooie cijferlijst.”
Hier lijkt het alsof het halen van hoge cijfers een directe relatie heeft met latere inkomen, maar het lijkt mij nog waarschijnlijker dat bepaalde eigenschappen leiden tot zowel hoge cijfers als beter loon.
@William ik zat precies hetzelfde te denken. Ik zag overigens onlangs een vacature waar de werkgever expliciet vroeg om cijferlijsten (voortgezet onderwijs, hoger onderwijs) mee te sturen met de sollicitatie brief :-S
@William en auteur: Volgens mij zit er een fout in dit artikel. Het desbetreffende onderzoek gaat over universitair afgestudeerden (economen en bedrijfskundigen, maar zonder verwijzing naar cum laude in de bachelorfase óf masterfase). Het is al langer bekend dat cum laude aan de universiteit gecorreleerd is met een hoger salaris (The Economist, z.j.). Echter, er is geen onderzoek verricht naar het verband tussen cum laude afstuderen met een hbo-bachelor en een hoger salaris.
Naar mijn mening zal het dus vooral om afgestudeerden uit de masterfase gaan en niet om de hbo/wo-bachelors. Zij moeten het hogere salaris (waarschijnlijk) van extracurriculaire activiteiten hebben.
Beste A.,
Er zit geen fout in het artikel. In de tekst zelf staat dat Bijker geen onderzoek heeft gedaan naar cum laude (‘Ik heb geen specifiek onderzoek gedaan naar het effect van cum laude, maar alleen al hoge cijfers geven dus dit verschil’). Bovendien maken we ook een voorbehoud over de vertaling naar de hbo-praktijk: ‘In hoeverre de uitkomsten van Bijkers onderzoek zijn te vertalen naar andere sectoren, kunnen we hier niet zeggen.’ We hebben er desondanks voor gekozen dit onderzoek aan te halen, omdat het aantoont dat er een relatie is tussen hoge cijfers en salaris.