De vier partijen van de coalitie sloten een compromis: de basisbeurs keert niet terug, maar voor eerstejaarsstudenten wordt wel het collegegeld gehalveerd. Ook tweedejaars studenten van lerarenopleidingen krijgen deze korting.

Maar net als de Raad van State en de Tweede Kamer voelen ook de senatoren in Eerste Kamer dat het compromis wringt, blijkt uit hun schriftelijke vragen. Wat is nu eigenlijk de gedachte achter deze maatregel, willen de partijen weten.

Geen probleem

De VVD trapt af. Sinds de invoering van het leenstelsel, die een dip veroorzaakte, is de instroom in het hoger onderwijs weer toegenomen. Ook bij de lerarenopleidingen. ‘Nu de toegankelijkheid dus geen probleem lijkt te vormen, is de vraag welk probleem met dit wetsvoorstel nog wordt opgelost.’

En als het kabinet het collegegeld van tweedejaarsstudenten aan lerarenopleidingen halveert, waarom dan niet het collegegeld voor tweedejaars verpleegkunde? En waarom verhoogt het kabinet dan niet het collegegeld voor opleidingen met weinig baankansen? Het gaat om structureel 173 miljoen euro en de vraag is of dit geld doelmatig wordt besteed.

Aan de linkerkant van het politieke spectrum leven ook twijfels. De SP schrijft: ‘Het verlagen van het collegegeld lijkt een sympathieke geste. Wie kan daar tegen zijn? Alle studenten van het komende jaar profiteren hiervan. Maar als we wat verder inzoomen, dan wordt al snel duidelijk dat dit het echte probleem niet aanpakt: de grote verschillen tussen studenten onderling, verergerd door het leenstelsel.’

En de rente?

De SP wijst op de verhoging van de rente op studieschulden. Studenten die veel lenen, betalen straks de rekening voor studenten die weinig hoeven te lenen. ‘Waarom heeft de regering niet gekozen voor een meer specifieke maatregel, bijvoorbeeld door verhoging van de aanvullende beurs?’

Zulke vragen stellen ook GroenLinks en de SGP. D66, PvdA en ChristenUnie sluiten zich bij de vragen van andere partijen aan. Ook de praktische bezwaren worden aangestipt: zijn alle systemen er klaar voor of is er eigenlijk te weinig tijd om de maatregel in te voeren?

Voor zulke reflectie is eigenlijk geen tijd. De halvering moet al in september ingaan en daarom maakt het ministerie vaart met het wetsvoorstel. Alle vragen van de Tweede Kamer waren bliksemsnel beantwoord en de Eerste Kamer zal vast ook niet lang hoeven wachten. De verwachting is dat de Eerste Kamer voor de zomer met de wet instemt. De vraag is alleen of het een hamerstuk wordt of dat er nog over gedebatteerd gaat worden.

Geen schoonheidsprijs

Ondanks alle kritiek ging een flinke meerderheid van de Tweede Kamer akkoord met het wetsvoorstel, onder het motto ‘beter dan niets’. Of de senaat de halvering van het collegegeld gaat tegenhouden, valt daarom te betwijfelen. Maar in de politiek lijkt niemand van mening dat dit wetsvoorstel de schoonheidsprijs verdient.

HOP, Bas Belleman