Lieve Tosca, moet ik medestudenten aanspreken als ze hun ‘vieze klauwen’ niet wassen?
Lieve Tosca,
Sinds het coronavirus het nieuws domineert, observeer ik of de mannen die ik in het herentoilet tegenkom hun handen wel wassen. Mijn vrij schokkende conclusie is dat veel van hen de toiletruimte verlaten zonder hun handen te wassen. En daarna zie ik ze vaak in de saladebakken van de kantine graaien, fruit pakken en weer terugleggen of in de broodjesbak grabbelen met hun vieze klauwen. Ik word er zelf een beetje misselijk van en zou hen willen aanspreken op hun gedrag en de mogelijke schade die ze anderen hiermee toebrengen, maar dat vind ik ook lastig. Zou jij ze aanspreken en hoe zou je dat doen?
Lfs, Handzeep
Lieve Handzeep,
Mensen aanspreken op gedrag vind ik persoonlijk vaak lastig. Ik hou er niet van me met iemands leven te bemoeien terwijl het – over het algemeen – weinig met mijn leven te maken heeft. In dit geval is handen wassen ook belangrijk voor the greater good: om mensen met een slechte weerstand tegen een virus te beschermen. Vandaar dat ik in dit geval twijfel.
‘Spreek mensen aan, maar doe het met een grapje’ suggereerde een Instagram-volger toen ik je vraag maandagavond in de stories stelde. Maar hoe dan? Hoe vertel je iemand grappig dat-ie z’n handen moet wassen na het plassen? Dat weet iedereen toch al lang, dat leer je van je ouders als je klein bent. Het is net als mensen aanspreken op neuspeuteren en smakken. We weten allemaal dat het not done is en toch maakt iedereen (ja, ik ook) zich er weleens schuldig aan.
Als je ervoor kiest je handen niet te wassen na je toiletbezoek, ben je momenteel gewoon een beetje een eikel (m/v). Maar het is waarschijnlijk geen bewuste keuze. Dat regelmatig handen wassen voor veel mensen geen gewoonte is, beschreef onze collega Darice al in een pittige blog gisteren. En mensen hebben vaak wat tijd nodig om nieuw gedrag aan te leren.
Als jij er comfortabel mee bent mensen persoonlijk aan te spreken, moet je dat zeker doen. Een vriendelijk ‘Hé, vergeet je niet je handen te wassen?’, kan voldoende zijn. Daarnaast wil ik je graag helpen een bewustwordingscampagne te starten. Daarom hebben we deze poster gemaakt.
Printen en op een zichtbare plek hangen vinden wij top, maar vraag wel even toestemming aan iemand van de facilitaire dienst in je gebouw, bijvoorbeeld de mensen bij de receptie.
Voor de mensen die nog denken dat het bevochtigen van hun vingertoppen na een toiletbezoek afdoende is, hier nog een korte cursus. Zo moet je volgens het RIVM wassen om de verspreiding van alle virussen – en dus ook Covid-19 – tegen te gaan:
– Maak je handen goed nat.
– Neem wat vloeibare zeep uit een pompje (zeep is een echte virus-killer).
– Wrijf de handen lang genoeg over elkaar, zorg dat de boven- en onderkant goed bedekt zijn met zeep.
– Wrijf hierbij goed alle vingertoppen in.
– Wrijf ook tussen de vingers.
– Neem ook de polsen mee.
– Spoel de zeep zorgvuldig af met stromend water.
– Droog je handen goed af, vergeet hierbij niet de huid tussen de vingers.
Bij het drogen van de handen kunnen er ziekteverwekkers op de handdoek komen. Doe stoffen handdoeken regelmatig in de was. Of gebruik papieren handdoeken die je direct weggooit.
Zorg goed voor je zelf en elkaar!
Lfs,
Tosca
Op maandagavond vragen we onze Instagramvolgers in de stories hoe zij op de Lieve-Toscavraag van die week zouden reageren. Je ziet hun reacties op deze vraag terug als Instagramhoogtepunt.
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
De uitdaging van dit soort situaties ligt vaak in het feit dat mensen het niet leuk vinden om verteld te worden wat ze moeten doen, en al helemaal niet om aangesproken te worden op hun nalatigheid. Vaak is het ook geen bewuste keuze. Als gevolg schieten veel mensen in de verdediging en reageren verkeerd.
Er is genoeg onderzoek gedaan naar en literatuur te vinden over het verschil tussen positieve en negatieve beinvloeding van gedrag, om dit probleem te ondervangen. Het geven van een complimentje voor goed gedrag is vaak effectiever omdat niemand zich daarbij aangevallen voelt, en de mensen die dit waarnemen bij anderen neigen ook gecomplimenteerd te willen worden en zichzelf gaan corrigeren.
De feitelijke kennis over het nut van hand-hygiëne is vaak reeds aanwezig, wat mensen waarderen is het gevoel iets goeds te hebben gedaan en dit komt veel sterker voort uit sociale effecten dan uit feitelijke kennis (verschil compliment van een ander krijgen ipv jezelf complimenteren).
Hierbij kan iets als een simpel bordje “Bedankt voor het wassen van je handen!” boven de wasbak al effectief zijn; het herinnert en complimenteert. Helaas kan ik het onderzoek over de effectiviteit van dergelijke bordjes niet zo snel terugvinden maar als soortgelijk voorbeeld is dit een onderzoek naar de invloed van het plaatsen van een kleine beloning (speelgoed) in een stukje zeep op de hand-hygiëne van kinderen: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5992781/
Alsof je van plassen of vegen het virus op je handen krijgt… sorry maar deze connectie zie ik niet zo. Tuurlijk is het goor als je het niet doet maar m.b.t. corona is het belangrijker dat je niet de ruimte in niest of hoest, je zakdoekje 1x gebruikt en weggooit en daarna je handen wast. De deurklink bedienen met je ellenboog is ook beter. Maar als iedereen zorgt dat daar geen spetters speeksel of slijm op zitten is dat het beste.