De schrijver van dit artikel wilde aanschuiven bij het college productielogistiek van de opleiding logistics management. Docent Arthur van der Molen zat er om 11.50 uur helemaal klaar voor maar van de twintig tweedejaars kwam er maar eentje opdagen. ‘Ik vermoed dat ze dachten dat er geen les was, vorige week was het ook afgelast’, zegt Van der Molen.

Online zijn er meer ‘spijbelaars’

Toen was het echter in een lokaal gepland, en nu in de online omgeving van Microsoft Teams. Dat is nieuw, ook in andere digitale klassen op de HR zijn er meer ‘spijbelaars’ dan een week eerder, toen van sociale onthouding nog nauwelijks sprake was.

Van der Molen: ‘Docenten maar ook studenten moeten hier echt aan wennen. Het is jammer dat we er als hogeschool niet beter op voorbereid zijn; nu moet iedereen het wiel opnieuw uitvinden.’

In het weekend geoefend met Microsoft Teams

Veel opleidingen en individuele docenten blijken te kiezen voor Microsoft Teams. Bij de opleiding maritieme officier gebruiken ze het voor colleges sinds afgelopen donderdag, vertelt onderwijsmanager Marieke Klip.

‘Een van de collega’s zat thuis vanwege verkoudheidsklachten en het dringende advies om in dat geval thuis te blijven. We kwamen op het idee om de les op video aan te bieden, en de klas te laten inloggen op Teams.’

Toen later die dag bekend werd dat de hogeschool voor langere tijd dicht zou gaan, besloot de opleiding door te pakken. Klip: ‘We hebben een handleidinkje voor Teams gemaakt en in het weekend hebben we ermee geoefend.’

Kippenhok

Leerjaren zijn in het programma gezet en voor alle vakken zijn kanalen aangemaakt. Anjo van Kelckhoven, IT-manager op de HR, acht Teams overigens niet echt geschikt voor grotere groepen. Het wordt dan ‘een kippenhok’, stelde hij in een eerder artikel.

Studenten kunnen immers ongevraagd chatten in het programma. ‘Dat moet je aan banden leggen want het wordt een beetje te gek als alle 37 studenten gaan chatten en grapjes gaan maken, benadrukt Klip. Bij het vak ‘cargo – beladen en stabiliteit’ voor derdejaars ging dat gisterochtend overigens prima.

‘Studenten gingen in de chat elkaars vragen beantwoorden’

De onderwijsmanager: ‘We hebben gezegd dat ze alleen vragen mochten stellen via de chat. Die zouden dan later door de docent worden beantwoord. Het grappige was dat studenten elkaar gingen helpen, elkaars vragen gingen beantwoorden.’

In de chat bij het online vak reactorkunde van chemische technologie was het ook rustig en toonden studenten zich hulpvaardig door antwoorden te geven op vragen, vertelt student Danny Leentvaar.

Remote Teaching Centre Van der Molen

Ook docent recht Oxana van der Molen zag, lesgevend achter drie schermen, tot haar tevredenheid studenten die elkaar hielpen. Naast haar staan overigens nog drie schermen want ze deelt de werkkamer thuis met haar echtgenoot en hogeschoolcollega Arthur. Hun werkkamer hebben ze gekscherend omgedoopt in het ‘Remote Teaching Centre’.

Studenten van Oxana wisten haar online klaslokaal wel te vinden, bij het vak transportrecht zaten er 57 achter hun scherm. Hoe goed ze de les volgden weet Van der Molen niet en dat vindt ze meteen een van de nadelen van online onderwijs.

Oxana van der Molen: ‘Ik vind het echt vervelend dat ik ze niet zie. Je ziet niet of ze aantekeningen maken of in hun neus peuteren. Ook vond ik het niet leuk dat sommigen hun microfoon niet aan hadden staan, er was onvoldoende interactie.’

‘Je communiceert ook met je lichaam’

Docenten en leraren reageren in de klas niet alleen op wat er gezegd wordt maar ook op non-verbale gedragingen. Op studenten die onderuitgezakt zitten of vragend kijken. Erik Noordijk, tweedejaars lerarenopleiding natuurkunde, ervaart dat in het online onderwijs dat hij nu krijgt én geeft, als student op de HR en als leraar op een middelbare school. ‘Je communiceert ook met je lichaam; als leraar speel je daar continu op in.’

Noordijk denkt dat dit nog meer speelt bij een vak dat als moeilijk wordt ervaren. Zoals ‘EM2’, dat staat voor elektriciteit en magnetisme 2, dat voor hem het eerste vak was dat hij online kreeg aangeboden. ‘Er komen formules en moeilijke termen voorbij; in de klas kijkt de docent dan naar de studenten of ze het begrijpen, of ze moeilijk kijken.’

De docent in kwestie, Aron Kamp, vond het in elk geval een uitdaging. ‘Inmiddels heb ik drie verschillende vakken online gegeven en ben ik er redelijk positief over. Maar ik vind het wel een stuk minder dan echt voor de klas staan. Ook heeft mijn laptop de grootste moeite om alles in goede banen te leiden.’

Alles op alles voor duidelijkheid

Zijn student Noordijk is zeer te spreken over de inzet en het onderwijs van Kamp. ‘Hij zette vanaf afgelopen vrijdag echt alles op alles om ons zoveel mogelijk duidelijkheid te geven over hoe we het deze week gingen doen.’ De eerste les bestond uit powerpointpresentaties met een voice-over, volgende week is het de bedoeling dat Kamp vooraf een video maakt die als huiswerk dient. De les is dan bedoeld voor vragen.

De andere drie docenten van wie Noordijk les krijgt, zijn zover nog niet. ‘Ze zeggen dat ze bezig zijn om iets te ontwikkelen of zijn er vrij vaag over. Wel geven ze aan dat je altijd vragen mag stellen. Maar welke vragen moet je stellen als je geen college hebt gehad?’

‘Studenten hebben begrip dat het niet allemaal even soepel gaat’

Bij de opleiding maritiem officier heeft onderwijsmanager Marieke Klip ondertussen de indruk dat studenten het fijn vinden dat de lessen op deze manier – online – door kunnen gaan. Klip: ‘En ze hebben er begrip voor dat het niet allemaal even soepel gaat.’

Wat bijvoorbeeld niet soepel gaat is het praktijkdeel van de opleiding. De stages op zee worden vooralsnog niet stopgezet maar praktijkopdrachten op school wel. Klip: ‘Je kunt lastig thuis aan scheepsmotoren gaan sleutelen. We zullen later moeten kijken hoe we dat gaan inhalen. Hetzelfde geldt voor de toetsen.’

Tekst: Jos van Nierop
Foto: Arthur van der Molen

Volg ons op Instagram

Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.