Paul Goossens is manager Integrale Veiligheid op de Hogeschool Rotterdam en de komende maanden coördinator van het onderzoeksproject ‘Sneltesten in het onderwijs’ dat de Hogeschool Rotterdam samen met Albeda College, Erasmus Universiteit en Erasmus Medisch Centrum uitvoert. Met het wetenschappelijk onderzoek dat in opdracht van het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap wordt uitgevoerd, hoopt men bij te kunnen dragen aan meer ruimte voor fysiek onderwijs.

‘Uit dit onderzoek zal moeten blijken of sneltesten een goed middel zijn om meer fysiek onderwijs op locatie mogelijk te maken’, vertelt Goossens. Dat klinkt als een no brainer: als alleen studenten met een negatieve test naar school gaan, is de kans op besmetting nihil en kunnen we met meer mensen tegelijk in de panden zijn. Maar zo simpel ligt het volgens de veiligheidsmanager niet: ‘We gaan onderzoeken hoe betrouwbaar die tests zijn als studenten ze bij zichzelf afnemen. Studenten moeten zichzelf twee keer per week testen met een antigenen-sneltest en ondergaan daarnaast een zeer betrouwbare en gevoelige PCR-test om te valideren of de resultaten van de zelf afgenomen test kloppen.’

Impact op privacy?

Daarbij wordt ook onderzocht wat voor impact deze zelftesten hebben op de privacy van studenten en medewerkers. Goossens: ‘Wat als je per 1 september naar school mag met de negatieve uitslag van een sneltest, terwijl jij als student of medewerker helemaal geen behoefte hebt aan al die testen? Studenten hebben recht op onderwijs en medewerkers op een veilige werkplek. Hoe verhouden die twee zich tot elkaar? Dat zijn interessante zaken waar we ook antwoorden op moeten vinden met de experts die we hebben aangetrokken. Onze eigen functionaris gegevensbescherming Kees-Jan van Klaveren leidt het team dat hierover gaat.’

Het project is gestart, maar er zijn nog geen studenten geselecteerd die zichzelf gaan testen. Het wetenschappelijk onderzoek is nog in de voorbereidende fase en dat heeft tijd nodig. Goossens: ‘Een team van medische, gedrags- en communicatie-wetenschappers werkt momenteel aan de opzet van het onderzoek. We weten dat we 500 studenten per instelling nodig hebben, maar er moet nog besloten worden of dat studenten van één locatie of zelfs van één opleiding moeten zijn. Daarnaast wordt er nog gekeken naar de vragenlijsten die participerende studenten gevraagd worden in te vullen rondom hun gedrag in relatie tot het testen, want dat is een belangrijk onderdeel van het onderzoek. Als dat allemaal af is, gaat het plan naar een medisch-ethische commissie die moet toetsen of wat we van de studenten vragen redelijk is. En als dat allemaal oké is, kunnen we gaan werven.’

Resultaten gebruikt voor nieuwe collegejaar

De drie Rotterdamse onderwijsinstellingen moeten allemaal vijfhonderd studenten leveren zodat er in totaal 1500 deelnemers zijn. De studenten testen zichzelf vanaf begin april zes weken lang, ondergaan af en toe een PCR-test en vullen vragenlijsten over hun eigen gedrag in. Midden mei is de testperiode afgelopen en worden de onderzoeksresultaten verzameld. Het Rotterdamse onderzoek is een van de acht onderwijs-pilots die momenteel in Nederland worden uitgevoerd. De resultaten moeten samen meer duidelijkheid geven over de rol van sneltesten en de mogelijkheden die deze bieden voor meer fysiek onderwijs in het nieuwe collegejaar.

Als de vaccinatiestrategie volgens plan gaat, heeft in het najaar iedere volwassen Nederlander de mogelijkheid gehad om zich te laten vaccineren tegen corona. Is het onderzoek tegen die tijd niet achterhaald? Goossens: ‘Dat denk ik niet. De kennis die we nu verzamelen is nooit weg, ook niet bij mogelijke toekomstige pandemieën. Bijvoorbeeld omdat vaccineren gecombineerd met testen op uitgebreide schaal een efficiënte strategie kan blijken.’

Tekst: Tosca Sel
Illustratie: Demian Janssen

Volg ons op Instagram