Lieve Goede doelen, Slechte doelen, 

Deze vraag kreeg ik in verschillende vormen binnen. Er waren studenten die zich afvroegen of ze niet beter kleding en eten konden sturen in plaats van geld en er was ook iemand die vroeg of ik de AirBnB-actie waarbij mensen uit de hele wereld kamers boeken in oorlogsgebied om op die manier ruimte te organiseren voor vluchtelingen én Oekraïners te steunen met geld. 

Dat wil ik natuurlijk: het gaat om deze actie die op Twitter een stortvloed aan retweets kreeg en aan de reacties te zien bij de lokale AirBnB-hosts veel indruk heeft gemaakt. 

Ik heb geld gedoneerd aan Giro555 en eigenlijk geen seconde nagedacht over het spekken van de rekening van de directeur van de hulporganisaties. Dat directeuren betaald krijgen lijkt me logisch. En omdat het leiders zijn van (vaak) grote complexe organisaties, ga ik ervan uit dat ze daar goed voor betaald worden. Op deze pagina vind je de salarissen van vrijwel alle goede doelen. 

Giro555 heeft overigens geen eigen directeur. Tijdens grote rampen werken Stichting Vluchteling, Cordaid, CARE Nederland, Kerk in Actie, Oxfam Novib, Save the Children, UNICEF Nederland, Nederlandse Rode Kruis, Plan International, Terre des Hommes en World Vision samen om te kunnen helpen. Dat doen ze onder de noemer ‘Giro555’. De organisaties die meedoen, hebben met elkaar afgesproken dat er een beperkte hoeveelheid van het gedoneerde geld gebruikt mag worden voor de stichting. Op de site staat dat deelnemende doelen niet meer dan zeven procent van de opbrengst mogen gebruiken voor actie- en bureaukosten. De afgelopen jaren gebruikten de deelnemende doelen gemiddeld slechts drie procent van de inkomsten voor bedrijfskosten. 

Om – in het algemeen – na te gaan of een goed doel ook goed met jouw geld omgaat, kun je kijken of de organisatie een ANBI-status heeft. Goede doelen, culturele en wetenschappelijke instellingen kunnen bij de overheid aangeven dat ze een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI-instelling) zijn. De overheid controleert dan of ze zich aan de regels houden die daarbij horen. ANBI-instellingen moeten bijvoorbeeld met 90 procent van hun inzet het algemene belang dienen, mogen geen winstoogmerk hebben en geen van de betrokkenen mag het geld van de instelling gebruiken alsof het hun eigen geld is. Alle regels waar ANBI-instellingen aan moeten voldoen lees je op deze pagina van de belastingdienst. Giro555 heeft die ANBI-status.

Omdat ik me afvroeg wat Giro555 zelf zou adviseren met betrekking tot het helpen van Oekraïners, belde ik met woordvoerder Martine Borgdorff  die namens Giro555 de woordvoering doet voor de samenwerkende hulporganisaties. Zij heeft daar een heel duidelijk antwoord op. Borgdorff: ‘Mensen kunnen met een gerust hart aan Giro555 doneren. De hulporganisaties achter Giro555 zijn transparant over de besteding van het ingezamelde geld en leggen ook altijd uit wat ze ermee doen. Zo weet je zeker dat het geld aan de juiste dingen wordt besteed.’ 

De hulporganisaties achter Giro555 hebben ruime ervaring met noodhulp, dat is hun core business. Ze hebben vaak hun eigen partners ter plekke waardoor ze goed in de gaten hebben wat er allemaal nodig is. Borgdorff: ‘Wij zien bijvoorbeeld dat bij de grenzen heel veel kleding wordt gebracht terwijl er misschien meer hulp is aan medicijnen, insuline of psychosociale hulp. We kunnen gunstig en vaak ook lokaal inkopen waar behoefte aan is. Ook zijn er eerder al noodvoorraden aangelegd. Dat maakt dat hulpgoederen sneller beschikbaar zijn dan wanneer ze vervoerd moeten worden uit Nederland.’

Als je benieuwd bent hoe Giro555 het opgehaalde geld eerder uitgaf, op hun website staan redelijk gedetailleerde verantwoordingen. Hier lees je bijvoorbeeld een tussenreportage over de tot nu toe verleende hulp in Beiroet, na de grote explosie in 2020 waarbij 200 doden en 6500 gewonden vielen en bijna 300.000 mensen dakloos raakten. 

Borgdorff vindt het geen goed idee om mensen die richting Oekraïne reizen geld mee te geven om de locals te helpen: ‘Wanneer je iemand op pad stuurt met veel geld, is diegene kwetsbaar. En je weet ook niet of dat geld dan wel op de goede plek terecht komt. Daarbij durf ik ook niet te zeggen hoe toegankelijk het bankensysteem daar nog is en of mensen echt geholpen zijn met geld.’ 

Giro555 gebruikt de ingezamelde 150 miljoen euro nu voor noodhulp. Wanneer het kan, wordt het restbedrag ingezet voor wederopbouw. 

Mijn conclusie is dat ik Giro555 wel durf te vertrouwen met mijn geld.

Succes!

Lfs,
Tosca