Van de Tweede Kamer hoeven pabo-studenten niets van kleuters te weten als ze willen lesgeven in de bovenbouw van het basisonderwijs, en omgekeerd. Een meerderheid wil ‘smalle’ pabo’s mogelijk maken.

De Tweede Kamer maakt zich zorgen om het lerarentekort en, in het verlengde daarvan, om het kleine aantal mannen dat onderwijzer wil worden. Er moet iets gebeuren, vindt een meerderheid.

Een parlementaire meerderheid wil dat het kabinet met het onderwijs concrete afspraken maakt om het aandeel mannen voor de klas te verhogen, liefst met een streefcijfer van bijvoorbeeld ‘30 procent meesters’ in 2035. Een motie van die strekking is dinsdag aangenomen.

Mannen vormen bijna 25 procent van de eerstejaars pabo-studenten. Ze vallen alleen vaker uit dan vrouwen. De afgelopen jaren is zo’n 18 procent van de gediplomeerden man.

Oud wetsvoorstel moet uit de ijskast

Maar een andere motie gaat verder. De Tweede Kamer verzoekt de regering om ‘twee nieuwe pabo-opleidingen in te richten’ voor smallere lesbevoegdheden: een voor het oudere kind en een voor het jongere kind. Het kabinet zou met hogescholen in gesprek moeten gaan over het starten van deze opleidingen.

Daartoe moet het kabinet volgens diezelfde motie ‘vaart maken’ met een oud wetsvoorstel dat zulke specialisaties mogelijk maakt. Momenteel leiden pabo’s op tot een lesbevoegdheid voor het hele basisonderwijs, van kleuterklas tot en met groep 8. Dat wetsvoorstel van de vorige minister belandde na de val van het kabinet in de ijskast.

Geen draagvlak in werkveld

In het debat had minister Dijkgraaf de motie ontraden. Onder werkgevers, opleidingen en de beroepsgroep is er volgens hem ‘geen draagvlak voor smalle bevoegdheden’. Specialisaties binnen de huidige opleidingen zouden al genoeg ruimte bieden.

Dat was twee jaar geleden de uitkomst van een experiment: bij zeven pabo’s mochten studenten zich direct specialiseren in het jonge of oudere kind, maar een echte opsplitsing zagen de opleidingen én de studenten niet zitten. ‘Zeer weinig betrokkenen’ zagen heil in zo’n gesplitste bevoegdheid.

Mogelijkheid om verder te ontwikkelen

Een van de argumenten is juist het lerarentekort waar de Tweede Kamer zich zorgen om maakt. Het zou beter zijn als pabo-afgestudeerden in het hele basisonderwijs mogen werken, meent Dijkgraaf, ‘zeker gegeven het grote lerarentekort en de mogelijkheden voor docenten om zich binnen het beroep van leraar verder te kunnen ontwikkelen’.

Dat is ook de stemming op de HR-pabo. In 2021, bij een vorige minister van Onderwijs met hetzelfde plan, zei toenmalige opleidingsmanager Anita Derks veel meer te zien in specialisatie binnen de pabo dan in splitsing; de pabo moest in haar optiek breed blijven.

Haar opvolger Femke Zweekhorst staat daar nog altijd achter, ze had naar eigen zeggen even een ‘déjà vu’ toen de motie in de Kamer werd aangenomen. Ze vindt dat het overvolle curriculum van de pabo noopt tot focus in het studieprogramma, én tot levenslang leren. ‘Met het pabo-diploma ben je startbekwaam, en geleidelijk word je vakbekwaam’, zegt ze. Maar dat ‘doorleren tijdens de loopbaan’ vraagt om heel andere maatregelen dan het splitsen van de pabo.

Maar het gebrek aan bijval in het werkveld weerhoudt de Tweede Kamer dus niet van een motie om zo’n splitsing mogelijk te maken. De VVD wil nog deze maand, voor het meireces, van het kabinet horen hoe het deze motie gaat uitvoeren.

Tekst: HOP, Bas Belleman / Profielen
Foto: Shutterstock
Beeldbewerking: Demian Janssen

Volg ons op Instagram