Het nieuwe kabinet van PvdA en VVD wil de basisbeurs afschaffen en vervangen door een leenstelsel. Dat kost uitwonende studenten in vier jaar tijd bijna dertienduizend euro. Maar de Eerste Kamer ligt dwars. De regeringsfracties hebben in de senaat dertig van de 75 zetels en hebben dus steun nodig van oppositiepartijen.

GroenLinks tegen
Maar die steun krijgen ze niet. GroenLinks liet gisteravond weten tegen het leenstelsel te zullen stemmen. Daardoor hangt alles af van D66 en enkele kleine fracties. D66 twijfelt en twee kleine fracties zijn ronduit tegen.

De nieuwe partij 50Plus heeft één zetel in de senaat en wil de basisbeurs behouden. Dat is niet omdat vijftigplussers anders de studiekosten voor hun kinderen moeten betalen, laat Tweede Kamerlid Norbert Klein weten. ‘De hele samenleving heeft er profijt van als iemand hoogopgeleid is. De kosten voor een opleiding moet je niet alleen bij de student leggen.’

‘Geldklopperij’
Ook Kees de Lange, die in zijn eentje de Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF) vormt,  kan ‘niet enthousiast worden’ van de kabinetsvoorstellen voor een sociaal leenstelsel. ‘Ik heb natuurlijk de plicht om onbevooroordeeld te kijken en ik beoordeel wetsvoorstellen dan ook op het moment dat ze er zijn. Maar zoals het er nu uitziet, stem ik tegen. Het kabinet vraagt van studenten een enorme investering, terwijl de vooruitzichten op werk op dit moment niet gunstig zijn. Dat noem ik geldklopperij.’

D66: geld naar hoger onderwijs
Zelfs de steun van D66, waar het kabinet op rekent, is allerminst zeker. ‘Ik begrijp dat u die vraag stelt’, zegt senator Joris Backer. ‘Wij zijn in beginsel voor een leenstelsel, maar het geld moet dan wel grotendeels terug naar het hoger onderwijs en zo staat het niet in de plannen. De streep die GroenLinks heeft getrokken, komt misschien wat vroeg, maar wij denken in dezelfde richting. Wij willen meer geld uittrekken voor het onderwijs dan de regering doet.’

Alleen SGP-senator Gerrit Holdijk wil er nog niet op vooruitlopen. ‘Ik heb er zelf nog geen uitgesproken opinie over op dit ogenblik. Laten we eerst eens kijken hoe het wetsvoorstel in de Eerste Kamer belandt. Er kan nog van alles mee gebeuren in de Tweede Kamer. Het is een beetje voorbarig van GroenLinks om er nu al een uitspraak over te doen.’

De grote oppositiepartijen CDA, PVV en SP zijn sowieso tegen het leenstelsel. Ook de Partij voor de Dieren en de ChristenUnie schreven in hun verkiezingsprogramma’s dat ze de basisbeurs willen behouden.

HOP, Bas Belleman