Daarom kun je maar beter voorbereid zijn. Heb je je weleens een voorstelling gemaakt van hoe dat straks zal zijn? Misschien droom je wel van een werkgever waar alles goed is geregeld. Een organisatie met gestroomlijnde processen, duidelijke kaders en interne harmonie. Een plek waar niets jou zal afleiden van het werk waarvoor je bent aangenomen en waarvoor je wordt gehonoreerd. Mocht je daarop hopen, dan is het misschien maar beter dat je dit stukje niet verder leest.

Want de realiteit is vaak een heel andere. Immers: dwing mensen om langdurig met elkaar samen te werken en er ontstaan onderlinge irritaties, vetes, kampen, koude oorlogen en verscholen vormen van terreur. Geloof je het niet? Pak dan gerust Machiavelli erbij, na een paar hoofdstukken went het vanzelf.

Maar ja, als werkgever kijk je natuurlijk wel uit om dat soort vuile was buiten te hangen. Dat schrikt andere mensen maar af. Vooral dat jonge, vers afgestudeerde talent; die frisse high potential die alle problemen en tekortkomingen van de hele organisatie gaat oplossen door met zijn of haar jeugdige elan een cultuuromslag teweeg te brengen. Hoe hengel je die binnen zonder te verzwijgen dat het intern niet altijd even gezellig is of dat het (heel soms) ontbreekt aan een heldere koers?

Welnu, daarvoor halen werkgevers allerlei slimme zinnetjes uit de kast. Sla er eens een paar vacaturesites op na en je pikt ze er zo tussenuit. Voorbeeld: ‘Je komt in een team met gepassioneerde collega’s die elkaar scherp houden.’ Dat zou dus zomaar een ware slangenkuil kunnen zijn. Of wat dacht je van deze: ‘Je werkt binnen een zeer dynamische omgeving en het is van groot belang dat je onder druk nauwkeurig en punctueel werkt.’ Ai, oppassen geblazen. Dit klinkt als een waarschuwing dat je op je tenen zal moeten lopen en doet zelfs vrezen dat je voorganger in deze functie thuiszit met een burn-out.

Dwing mensen om langdurig met elkaar samen te werken en er ontstaan onderlinge irritaties, koude oorlogen en verscholen vormen van terreur.

Nog een paar: ‘Geen 9-tot-5-mentaliteit’ en ‘hoog energieniveau’. Beide duiden op een overurencultuur en de verwachting dat je dat bij voorbaat accepteert. De manipulatieve variant hiervan luidt: ‘Je houdt van veel verantwoordelijkheid’ en helemaal geraffineerd is de formulering: ‘Wij zoeken mensen met ambitie die willen meegroeien in onze snelgroeiende organisatie’. Je hoort me niet zeggen dat je er niet voor moet gaan, immers: no guts no glory. Maar blijf nuchter en laat je niet in de luren leggen door mooie woorden.

Tot slot: mocht je scoren op de veelgevraagde eigenschappen ‘out of the box-denken’ en ‘creatief’, dan kun je maar beter in de gaten hebben dat dit in de praktijk doorgaans niet bedoeld is als uitnodiging om straks je baas te gaan tegenspreken. En wees op je hoede als ze tijdens het kennismakingsgesprek dingen gaan zeggen als ‘we hebben hier uitstekende koffie’...enjoy!