Een jaar geleden startte de Hogeschool Rotterdam met de RSPCT-campagne om studenten te wijzen op de huisregels: niet roken voor de deur, je eigen troep opruimen, zorgvuldig omgaan met de spullen van de hogeschool en respect hebben voor elkaar. Met de start van de campagne werden er als pilot negen toezichthouders aangesteld om ervoor te zorgen dat de huisregels werden nageleefd.

In het Jaarverslag Toezichthouders 2015, opgesteld door hoofdtoezichthouders Jeroen van den Brink en manager Integrale Veiligheid Paul Goossens, wordt de aanwezigheid van de geüniformeerde mannen en vrouwen geëvalueerd. De mannen kijken terug op een succesvol jaar waarin de toezichthouders hun plek binnen de instituten hebben gevonden. Goossens: ‘Door hun aanwezigheid dragen ze dagelijks bij aan de veiligheid van studenten en medewerkers en zorgen ze voor een continue bewustwording van de huisregels.’

Hoe werd er voor het inzetten van de toezichthouders eigenlijk toezicht gehouden op de HR?

Van den Brink: ‘Toen knoopten we de eindjes aan elkaar. De huismeesters pakten taken op zoals bijvoorbeeld het controleren van vluchtroutes, blusmiddelen en het opvangen van de hulpdiensten, maar eigenlijk hadden ze hier niet genoeg tijd voor. We namen allemaal veel dingen voor lief die de toezichthouders nu in hun takenpakket hebben. Ze nemen ze gewoon mee in hun dagelijkse rondes door de instituten.’

‘Neem bijvoorbeeld de veiligheid: in het gebied rond de Wijnhaven wordt momenteel verbouwd, maar niet door ons. Soms doen we een nooddeur open, blijken ze daar net een diep gat onder te hebben gegraven. Dat is niet zo handig, zeker niet in geval van nood. Een toezichthouder onderneemt ook actie als ie een steentje op z’n hoofd krijgt. Een ander zou ‘m wegschoppen, een toezichthouder heeft geleerd om te kijken waar het steentje vandaan komt en de eventuele risico’s te analyseren. Op die manier werden laatst de loszittende geveldelen op Academieplein vervangen voordat ze echt schade aanrichtten.’

In het jaarverslag staat dat de toezichthouders 24 keer zijn ingezet bij moeilijke gesprekken en dat dat veel vaker was dan verwacht. Wat voor gesprekken zijn dat?

Van den Brink: ‘De beveiligingsinzet op incidenten hebben we inderdaad onderschat. Medewerkers, en dan vooral docenten, vragen regelmatig of een toezichthouder binnen roepafstand wil zijn tijdens slechtnieuwsgesprekken. Het gaat dan vooral om studenten van wie docenten weten dat ze licht ontvlambaar zijn. Maar soms gaat het ook om begeleiding bij een nare uithuwelijkingszaak of een medewerker die wordt gestalkt.’

Naast die 24 inzetten, staat in het jaarverslag dat het hoofd beveiliging negen keer is opgeroepen om zonder uniform bij een gesprek aanwezig te zijn om escalatie te voorkomen. Om wat voor gesprekken gaat het?

Van den Brink: ‘Daar kan ik wel een voorbeeld van geven. Laatst moest een student naar een afstudeersessie komen en het was al duidelijk dat hij niet zo slagen. De student had tegen z’n docent gezegd dat hij z’n familie mee zou nemen wanneer hij zou zakken en de docent had mij gevraagd een oogje in het zeil te houden. Op de dag van het gesprek kwam de student inderdaad met z’n familie aanzetten. Z’n vader had me in de gaten en zei: ‘Kom je voor mij?’, waarop ik antwoordde: ‘Dat hoop ik niet’. We hebben daarna nog een paar woorden gewisseld waarna iedereen zonder ruzie naar huis kon.’

Komen dat soort zaken echt zo vaak voor binnen de HR?

Goossens: ‘Ja, we schrijven in het rapport dat we dit jaar een toename zien van zorgwekkend gedrag op de HR. Dit lijkt een landelijke trend en de toezichthouders zijn automatisch een rol gaan spelen in de situaties die hieruit voortvloeien. Maar vergeet niet: de HR telt 37.000 studenten en medewerkers, dat is een kleine stad. Er gebeurt hier van alles, net zoals er in een stad van alles gebeurt. We halen op RDM Campus studenten uit elkaar die op het punt staan elkaar met een priem en een hamer te lijf te gaan, we lopen op een aantal locaties wel eens tegen racistische teksten en swastika’s aan en we hadden laatst een babbeltje met een docent in wiens deur het woord ‘kankerhond’ was gekerfd. Het gebeurt en gelukkig kunnen we hier nu op reageren.’

Begin van vorig collegejaar werden de toezichthouders vooral ingezet om te controleren op de huisregels. Komt daar nog wat van terecht?

Van den Brink: ‘Dat is nog steeds aan de orde van de dag. In het verslag beschrijven we dat er dagelijks tientallen keren medewerkers en studenten worden aangesproken op ongewenst gedrag. Aan het einde van vorig collegejaar was het aantal mensen dat we vermanend moesten aanspreken drastisch gedaald. Met het begin van het nieuwe schooljaar wordt er weer volop aangesproken.’

Jullie spreken dagelijks medewerkers en studenten aan. In het jaarverslag staat dat jullie in de eerste maand na het starten van de RSPCT-campagne drie medewerkers hebben moeten aanspreken op roken op plekken waar dat niet mag. En dat deze drie medewerkers daarna op hun gedrag zijn aangesproken door hun leidinggevenden. Gebeurt dat nu nog?

Van den Brink: ‘Het gebeurt nog steeds. Ik loop regelmatig mee als toezichthouder en dan spreek ik nog vrij vaak medewerkers aan op roken op plekken waar het niet mag. Soms doe ik dat ten overstaan van studenten en dan kunnen ze best bozig reageren omdat ik ze in een lastige situatie breng. Maar ze brengen mij ook in een lastige situatie omdat het mijn taak is hen aan te spreken en dat moet ik dan ook nog eens doen ten overstaan van studenten. Dat doe ik liever ook niet.’

‘Slechts een beperkte groep medewerkers durfde verantwoordelijkheid te nemen in het aanspreken van collega’s en studenten op de naleving van de huisregels’, lees ik in het verslag. Valt dat tegen?

Goossens: ‘Eigenlijk wel. We hebben momenteel tien toezichthouders in dienst, maar eigenlijk hebben we 37.000 toezichthouders en iedereen zou elkaar aan moeten spreken op gedrag waarvan we hebben afgesproken dat het ongewenst is. Ik baal ervan als ik een collega moet aanspreken op grensoverschrijdend gedrag.’

De pilot met de toezichthouders is beleid geworden, ook dit collegejaar wordt er 500.000 euro begroot om de toezichthouders te behouden. Hoe ziet de toekomst eruit?

Goossens: ‘We hebben onszelf dit collegejaar gegeven om te onderzoeken of we met de bestaande bedrijfsbeveiligingsdienst, want dat zijn onze toezichthouders formeel, een leerwerkbedrijf kunnen worden voor mbo beveiligingsstudenten. De toezichthouders kunnen we dan inzetten als praktijkbegeleiders. Dat lijkt ons echt heel mooi om te kunnen doen, maar ook lastig om vorm te geven. We hebben onze mensen heel specifiek uitgekozen op hun vakkennis én uitstekende communicatieskills en we moeten de kwaliteit van het werk wel kunnen garanderen, ook als leerbedrijf.’

Tekst: Tosca Sel
Illustratie: Demian Janssen