Studenten betalen zo’n tweeduizend euro collegegeld per jaar. Meer mogen opleidingen niet in rekening brengen. Maar soms doen ze dat toch, waarschuwde het Interstedelijk Studenten Overleg vorige maand.

Prompt kreeg het ISO nog veel meer klachten binnen. ‘De telefoon bleef maar rinkelen’, vertelt voorzitter Jan Sinnige. ‘We moesten een speciaal meldpunt openen. In de mailbox zagen we door de bomen het bos niet meer, zoveel berichten kregen we.’

Taaltoets

Zo is er een lerarenopleiding Engels die studenten een paar tientjes laat betalen voor een taaltoets van een extern bureau. Sinnige vindt dat raar, zeker voor een taalopleiding. Maar verreweg de meeste klachten gaan over excursies en licenties voor digitale leermiddelen.

Het is niet de eerste keer dat het ISO aan de bel trekt. Drie jaar geleden maakte de belangenorganisatie een zwartboek met voorbeelden. Daarna letten opleidingen beter op, maar kennelijk begint de aandacht te verslappen.

SP en PvdA stelden Kamervragen, die minister Bussemaker nu heeft beantwoord. Ze wil ‘samen optrekken’ met de studenten van het ISO en geeft alle klachten door aan de Inspectie van het Onderwijs. Ook brengt ze het onderwerp weer onder de aandacht bij de bestuurders van hogescholen en universiteiten.

Geen rechtszaak

Vorige maand dreigde Sinnige nog met rechtszaken, maar nu niet meer. ‘Soms is er wel een gratis alternatief, maar dan weten studenten daar niets van. Vaak is het ook weinig toegankelijk: dan moeten studenten een mail sturen naar een decaan en een formulier invullen… Voor een rechter is dat misschien voldoende, maar studentvriendelijk is anders.’

Sinnige snapt best hoe het kan gebeuren dat opleidingen wat extra’s vragen. ‘Een enthousiaste docent van een filmopleiding bedenkt opeens: kom, we gaan met zijn allen naar een filmfestival. Dat is hartstikke leuk en dat moet hij vooral niet laten, maar het is niet de bedoeling dat het verplicht is en dat hij er vragen over stelt in een tentamen. Gewoon onderwijs mag geen extra geld kosten.’

Zo gaat het ook met nieuwe methodes als een managementgame. ‘Vroeger kreeg je een boek voorgeschreven. Dat kon je ook in de bibliotheek lezen of van iemand anders lenen. Het is een logische ontwikkeling dat opleidingen meer digitale leermiddelen gebruiken, maar toch mag ook dat geen extra geld kosten.’

Gratis alternatief

Het college van bestuur moet erop toezien dat dit tot docenten doordringt, zegt Sinnige, en dat er altijd een goed toegankelijk, gratis alternatief voorhanden is.

Bij Avans Hogeschool kunnen studenten 55 euro terugkrijgen voor de aanschaf van een licentie om een digitale toets te kunnen maken. ‘We hebben dat uitgezocht en het is inderdaad strijdig met de wet op het hoger onderwijs’, erkende collegevoorzitter Paul Rüpp.

Overigens moeten studenten materialen als een witte jas, studieboeken of een microscoop wel zelf aanschaffen. ‘Als instellingen deze materialen verstrekken, mag hiervoor een eigen bijdrage worden gevraagd’, legt Bussemaker uit. Maar instellingen mogen niet voorschrijven dat studenten deze materialen alleen kunnen afnemen bij hun eigen opleiding.

HOP, Bas Belleman