Geen diploma voor een opleiding, maar ‘open badges, nano-degrees of micro-credentials’ voor losse vakken. Is dit een goede ontwikkeling? Of hebben studenten meer baat bij een volledige opleiding en het daarbij behorende diploma? We vroegen het aan de leden van Het Panel.

Hilde Valentin: ‘Misschien een optie voor derde- en vierdejaarsstudenten’

Docent bij de dienst onderwijs en ontwikkeling

‘Hoeveel wil je te kiezen hebben? Op alle fronten wordt van burgers gevraagd te kiezen. Voor zoiets als je ziektekostenverzekering hoeft dat niet erg ingewikkeld te zijn, maar je favoriete vakken kiezen, levert volgens mij een hoop stress op. Zeker voor eerstejaars.

‘Hoe bepalen zij wat ze moeten weten en of hun favoriete vakken ook de vakken zijn die ze nodig hebben in de beroepspraktijk? Bij wie moeten ze zijn om daar duidelijkheid over te krijgen? Niet iedereen heeft familieleden of vrienden die kunnen helpen bij het maken van dergelijke keuzes. Op basis waarvan wordt dan een P behaald of schaffen we die ook af? Hoe weten studenten na vier jaar zeker of ze echt voldoende zijn toegerust voor hun beroep? En als dat niet zo is, krijgen ze dan achteraf te horen dat ze verkeerde keuzes hebben gemaakt?

‘Misschien is het voor derde- en vierdejaarsstudenten wel een optie. Zij weten immers al veel beter waar ze naartoe moeten werken. Ik denk dat het volledig opengooien van de keuzemogelijkheden vooral leidt tot een toename van de keuzestress. Dat is voor niemand goed.’

Gerbrand van Dijk: ‘Onderwijs is een stuk krachtiger met een samenhangend pakket’

Student international business

‘Ik denk dat onderwijs een stuk krachtiger is wanneer je wordt opgeleid met een samenhangend pakket van competenties dan met een set vakken dat je zelf hebt gekozen. Het ontwerpen van een studie is complex. Daar worden mensen goed voor opgeleid. Die mensen kunnen denk ik een stuk beter een volledig onderwijspakket samenstellen dan de student zelf.

‘Natuurlijk hoor je ons vaak vragen “Ga ik dít ooit gebruiken?!” Maar soms heb je kennis nodig om later een vollediger beeld van een situatie te kunnen schetsen of om te snappen waar anderen het over hebben. Soms leert het proces je meer dan je zelf doorhebt.

‘Om een specifiek voorbeeld te geven uit mijn studie: Het gaat er niet om dat je weet wat er in een marktanalyse hoort. Maar wat wel telt, is dat je zo’n analyse uitvoert en kritisch leert nadenken over de situatie waarmee je wordt geconfronteerd.

‘Daarom denk ik dat studenten niet alleen maar zelf vakken moeten kiezen. Anders krijg je een heleboel studenten die gespecialiseerd zijn in de leuke vakken, maar daarnaast waardevolle competenties missen die ze hadden kunnen leren bij de minder leuke vakken.’

Jan Arndts: ‘Niet wenselijk om alleen enkele vakken te volgen’

Docent anesthesie bij Instituut voor Gezondheidszorg

‘Binnen de opleiding medische hulpverlening is het niet wenselijk om alleen enkele vakken te volgen. Je moet het geheel van de gezondheidsketen kunnen zien en begrijpen. Net zoals je het geheel van het menselijk lichaam moet kunnen begrijpen in relatie tot het geestelijke en het sociale. Zou je dit maar deels volgen, dan ontwikkel je geen helikopterview en mis je essentiële zaken.’

Robert Bouwhuis: ‘Voor professionals die specifieke expertise willen opdoen’

Onderwijsmanager Instituut bedrijfskunde (IBK)

‘Het antwoord hangt nogal af van de doelgroep van de hogeschool. Zijn dat havisten en mbo’ers die een diploma op hoger niveau willen halen? Dan zou ik zeggen dat die vaak nog een groot ontwikkeltraject moeten doormaken. Denk aan de kritische, onderzoekende houding, persoonsvorming et cetera.

‘Dat geldt veel minder voor de groepen studenten die bijvoorbeeld allang een diploma hebben en alleen op zoek zijn naar bijscholing of omscholing. Of professionals die specifieke expertise willen opdoen, omdat hun baas ze een nieuwe taak heeft gegeven.

‘Deze groep bedienen we als hogeschool nu nog nauwelijks. Als we dat wel willen, moeten we echt andere strategische keuzes maken. De HR zou zich meer kunnen profileren als ‘knooppunt voor ontwikkeling’ waar mensen door middel van onderzoek en praktijkgericht onderwijs aan betekenisvolle, maatschappelijke thema’s kunnen werken.’

Danny Leentvaar: ‘Door mij te specialiseren, beperk ik me tot bepaalde functies’

Student chemische technologie

‘Alleen je favoriete vakken volgen, klinkt erg leuk. Maar ik vind dat onderwijs zich nog steeds op het grotere geheel moet focussen. Door mij als student nu al te specialiseren, beperk ik me ook tot bepaalde functies. Ik vind dat je eerst je kennis binnen jouw vakgebied zo breed mogelijk moet ontwikkelen en dat je je daarna pas moet gaan specialiseren. Anders word je als student te beperkt opgeleid.’

Tekst: Olmo Linthorst & Jos van Nierop
Illustraties: Demian Janssen