Danny Leentvaar: ‘Waarom kunnen we niet gewoon eens rust nemen?’

Student chemische technologie
‘School brengt stress met zich mee. We moeten nou eenmaal presteren en aan onze toekomst werken. Ik vind dat niet meer dan normaal. De verdeling van het werk over het schooljaar kan wel beter, vind ik. Kunnen opleidingen daar eens goed naar kijken? Veel zorgen komen ook van buiten de studie. We leggen onszelf veel op. Waarom kunnen we niet gewoon eens rust nemen in plaats van altijd maar op pad te willen zijn? En dan is ook de financiering van de studie een stressfactor. Veel studenten moeten werken om hun huur en studie te betalen en om te kunnen leven.’

Ed Meesters: ‘Regisseur worden in omgaan met eigen stress’

Docent social work
‘Ja, hoge stress komt óók door de studie. Achter werkdruk zit altijd een verhaal. Een student is zoveel meer dan alleen een student. Het onderwijssysteem is afgestemd op de gemiddelde student, maar iemand die misschien nog vier jaar thuis woont en rechtstreeks van de havo of mbo-4 het hbo instroomt, heeft een heel andere context dan de alleenstaande jonge moeder of de statushouder die zich met een gezin moet zien te settelen.

‘In studiekeuzecheckgesprekken met studenten social work, vooral deeltijders, vraag ik ze: “Hoe is je energie nu verdeeld?” en “Als daar 16 uur studie bijkomt, waar ga je dan op bezuinigen?”
‘Als de student een gezin met jonge kinderen heeft, een baan van 32 uur, een geplande verhuizing, gezinsuitbreiding of mantelzorgtaken, dan zeg ik: “Het is geen vierjarige opleiding, maar het is een opleiding die wij in vier jaar aanbieden. Voor jou is de vraag: Hoe houd ik alle ballen (en dat zijn er soms véél) in de lucht?”

‘Ik hoop dat de pilots met flexibilisering in het hoger onderwijs veel meer onderwijsaanbod op maat zullen opleveren. Dan kunnen we het idee van vertragers inruilen voor volhouders. De uitdaging is hoe wij, zonder in te leveren op kwaliteit en binnen de financiële kaders, het onderwijsprogramma zo kunnen doseren dat de student regisseur wordt in het omgaan met stress.’

Gerbrand van Dijk: ‘Nederlanders werken op school niet heel hard’

Student international business
‘Ik heb niet het idee dat de studie tot een hoog stressniveau leidt bij studenten. Nederlanders werken helemaal niet zo heel hard op school. In andere landen is de werkdruk vele malen hoger. Dat merk ik in Chili, waar ik nu een halfjaar studeer. Ik krijg hier veel meer opdrachten. Elke week heb ik minimaal één toets, één presentatie en een rapport om in te leveren. In Nederland kan je een heel blok tot aan de laatste weken niks doen en daar kom je nog prima mee weg ook.

‘Maar in onze cultuur is alleen studeren vaak niet genoeg. Ik ken zat mensen met een bijbaantje, sport, vrijwilligerswerk en ook nog een sociaal leven. Ja, dan begint het lastig te worden. Ik denk dat het ons niet zo makkelijk afgaat om de balans te vinden tussen het hebben van een succesvolle carrière en genieten van het leven.

‘Hier in Chili groeit men op met een veel sterker familiegevoel dan in Nederland. Omdat kinderen dit van jongs af meekrijgen, zijn ze veel meer bezig met het onderhouden van relaties dan het behalen van persoonlijke successen. De mensen hier zijn een stuk collectiever ingesteld dan wij individualistische Nederlanders. Ik denk dat dat ook minder stress geeft over de toekomst.’

Elisa Tsai-Meu-Chong: ‘Door financiële stress tijdelijk gestopt met opleiding’

Student biologie en medisch laboratoriumonderzoek
‘Stress komt meestal door de combinatie van werken en leren. Je moet wel werken om je collegegeld te kunnen ophoesten en de tijd die je over hebt, is meestal niet overvloedig. Tel daarbij op dat studenten niet het allerhoogste uurloon hebben en je ook nog je huis en eten moet betalen. Daardoor moet je al snel veel werken waardoor je dus niet zo veel kunt studeren als je daadwerkelijk wilt.

‘In het verleden heb ik in mijn studie zelf veel stress ervaren vanwege mijn financiële situatie. Door de stress en de lichamelijke klachten die daarmee gepaard gingen, kon ik soms niet eens mijn lessen bijwonen en ben ik een tijd gestopt met mijn opleiding. Gelukkig gaat het nu een stuk beter.’

Tekst: Jos van Nierop
Illustaties: Demian Janssen