‘Minister moet onderzoek naar studentenstress aanpassen’
Gepubliceerd: 1 February 2019 • Leestijd: 1 minuten en 19 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Volgens de SP kan minister Van Engelshoven niet langer ontkennen dat het leenstelsel studenten stress en psychische klachten oplevert. Ook zou ze de opzet van het onderzoek van het RIVM naar stress onder studenten moeten aanpassen.
Studentenorganisatie ISO maakte deze week de resultaten bekend van een onderzoek van Motivaction waarin stond dat studenten die lenen vaker prestatiedruk en psychische klachten ervaren.
Parlementariër Frank Futselaar van de SP zei dinsdag in de Tweede Kamer dat minister Van Engelshoven het verband tussen leenstelsel en stress altijd ontkend heeft. Hij wil met haar in debat over de uitkomsten van het ISO-onderzoek en over de consequenties daarvan voor het leenstelsel, maar kreeg alleen steun voor een dertigledendebat. Het onderwerp zal ook worden besproken tijdens het overleg over toegankelijkheid dat voor 20 februari op de agenda staat.
Effect leenstelsel
Donderdag vroeg Futselaar de minister of ze alsnog bereid is om het effect van het leenstelsel te betrekken in het verdiepende onderzoek dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) doet naar het geestelijk welzijn van studenten.
Futselaar zegt desgevraagd dat het goed zou zijn als het RIVM het effect van leningen en studieschulden expliciet onderzoekt. ‘Als je studenten in het algemeen vraagt hoe ze zich voelen, dan denken ze daar mogelijk niet meteen aan.’
Stress door ‘stapeling van factoren’ zegt minister
In september weigerde minister Van Engelshoven te erkennen dat de stijgende schuldenlast een belangrijke oorzaak is van psychische problemen. Ze verwees naar onderzoek waaruit bleek dat het aandeel studenten met financiële problemen was afgenomen sinds 2012, al was er in 2018 een lichte stijging.
Psychische problemen van studenten werden volgens haar veroorzaakt door ‘een stapeling van factoren, zoals de eisen die studenten zichzelf opleggen, druk die zij ervaren door social media en de druk die het succesvol afronden van een opleiding met zich meebrengt’.
Volgens een woordvoerder van de minister is het RIVM alleen gevraagd om bij het vervolgonderzoek in te zoomen op het geestelijk welzijn van studenten. ‘Als zij psychische problemen hebben omdat ze zich zorgen maken over hun financiële positie, dan zullen ze dat aangeven en zal dat vanzelf blijken uit het onderzoek.’
Het RIVM kon vandaag niet reageren.
HOP, Hein Cuppen
Illustratie: Demian Janssen
Ik erken het fenomeen (slechte woordkeuze, denk ik) ‘studentenstress’ — geldgebrek (inclusief de prestatiebeurs), maar ook gebrek aan motivatie, negatieve omstandigheden, enz. Natuurlijk is onderzoek nodig om dit allemaal te begrijpen en verminderen. Maar moeten we niet dit probleem op een andere manier bekijken?
Hoeveel studenten zijn er werkelijk klaar voor ‘n hogere opleiding direct na de middelbare school? De maatschappij ‘dicteert’ dat we weer aan ‘de volgende diploma’ moeten gaan werken, dat wij, bij wijze van spreken, al onze ‘eerste miljoen’ voordat we 30 worden binnen ‘moeten halen’, dat bijv. direct na een business opleiding een eigen bedrijf moeten kunnen starten en het eerste jaar met klinkende winst kunnen afsluiten, waardoor het leven daarna niets anders wordt dan succes na succes, ‘happily ever after’. Met andere woorden, er worden beloften gemaakt die nog lang niet voor iedereen haalbaar zijn. Wat zeg ik tegen studenten die soms bijna huilend bij mij komen? ‘Misschien eerst even nadenken of je deze studie echt wil? Niet wat je ouders willen, niet wat je beste vrienden zeggen, maar wat wil je echt?’ Want als een student er echt nog niet aan toe is, geldgebrek of niet, komt er een grote hoeveelheid stress.
‘Klaar om te studeren’ betekent ook genoeg geld in de pot om zo’n opleiding te kunnen betalen. Zou het niet verstandig zijn om al in de middelbare scholen hierover een soort symposium (weer het verkeerd woord, weet ik) te houden, of informatiemiddag of zoiets, om alvast aan de potentiele eerstejaars kandidaten duidelijk te maken dat ze behoorlijk wat geld opzij moeten zetten, dat ze zodra het schooljaar begint, maar weinig tijd zullen hebben om te werken (want weinig werk = kleine salaris = dus niet genoeg), dat het jaren kan duren voordat de lening kan worden betaald, en meer van dat soort waarheden. M.a.w., meer transparantie m.b.t. hoe de realiteit er echt uitziet, geen leugens over ‘de hele mooie opleiding die succes garandeerd’. Doe dan ook maar bij de waarheid dat er keihard gewerkt moet worden (de school is geen luxe waar je alleen maar blz. 17 t/m 57 moet lezen om te kunnen slagen) en dat niet halen een hele naar gevoel kan geven. Wat denken jullie over het idee om kleine groepen studenten (hoe kleiner hoe beter) echt in de schoolgangen te laten lopen, een week lang, en niet zomaar voor ‘n korte dagdeel, en misschien zelfs een kleine opdracht geven om te laten zien hoe het hier echt loopt? Soms is stress veroorzaakt door de student zelf, die soms wil maar niet beseffen dat het studeren op een universiteit een echte serieuze zaak is.