‘We weten dat het niet voor iedereen even prettig voelt, maar ook het ‘niet aanspreken’ is niet in lijn met de huisregels. Dat is dus ongewenst gedrag en daar mag je op aangesproken worden’, vertelt Ahmet Olgun, projectleider rookbeleid.

De eerste bevindingen van het in september ingevoerde rookverbod op de terreinen van de HR staan in het Plan van aanpak ter bevordering naleving rookbeleid. Dit plan werd kort voor de kerstvakantie openbaar en de centrale medezeggenschapsraad ging er eerder al mee akkoord.

Gezonde werk- en studieomgeving

De hogeschool wil met dit rookbeleid medewerkers en studenten een gezonde werk- en studieomgeving bieden. Ook wil de HR de overlast van rondslingerende sigaretten op de terreinen tegengaan én bijdragen aan het maatschappelijke initiatief Rookvrije Generatie.

Het collegebestuur vindt dat alle medewerkers verantwoordelijk zijn voor het handhaven van het rookverbod. Naast de toezichthouders zouden vooral ook leidinggevenden zoals directeuren en managers een voorbeeldfunctie moeten vervullen bij het aanspreken van rokers. ‘Essentieel is dat de directies, (onderwijs)managers en medewerkers zich het nieuwe beleid toe-eigenen, het goede voorbeeld geven en mee handhaven. We vragen de directies en managers het beleid in hun teams te bespreken en medewerkers te motiveren’, staat in het plan.

Collegebestuurder Wijnand van den Brink, verantwoordelijk voor het rookbeleid, spreekt zelf ook rokers aan. ‘Dan loop ik naar die mensen toe en zeg: “Wist je dat we een rookvrije hogeschool zijn en snap je dat er mensen zijn die er last van hebben dat je hier rookt?” Ik heb nog nooit iemand meegemaakt die daar geen begrip voor heeft.’

19 studenten en 2 medewerkers kregen waarschuwing

Recidivisten zijn er wel, blijkt uit het aantal van negentien studenten en twee medewerkers die van hun directeur een schriftelijke waarschuwing hebben ontvangen. Van den Brink: ‘Het gaat bijvoorbeeld om mensen die al voor de vierde keer zijn aangesproken op het roken op een plek waar dat niet mag. Of om rokers die handhavers onheus hebben bejegend.’

De 21 overtreders hebben zich na de waarschuwing tot nu toe gedragen, maar kunnen een volgende waarschuwing krijgen en uiteindelijk een schorsing. Een student kan bijvoorbeeld gedurende twee maanden de toegang tot de gebouwen worden ontzegd. ‘Zoiets gebeurt echt in uitzonderlijke gevallen en het geldt voor overtreding van alle huisregels’, benadrukt het collegelid.

‘Op een vloeiende manier naar rookvrije HR’

Van den Brink: ‘Ik wil niet alleen maar hameren op handhaven en schorsen. We moeten op een vloeiende manier naar een rookvrije hogeschool, onder andere door het voeren van ludieke acties zoals het uitdelen van pepermuntjes aan rokers die het juiste gedrag vertonen. Op een gegeven moet het niet-roken op het terrein net zo normaal worden als het niet-roken binnen. Ik denk dat het roken over vier jaar, als we vier generaties eerstejaars verder zijn, veel minder prominent aanwezig is.’

Uit het eerdergenoemde plan van aanpak blijkt dat het handhaven van het rookverbod per locatie verschilt. Aan de Posthumalaan werd er vooral de eerste maand gerookt onder het afdak, op het terras van de cateraar. ‘De cateraar vindt aanspreken op rookgedrag niet behoren tot haar verantwoordelijkheid’, staat te lezen in het plan van aanpak.

Een ander probleem zijn de lange rijen voor de liften op deze locatie. Vanwege de beperkte liftcapaciteit staan de rijen soms tot buiten, waar sommige wachters gaan roken. ‘De irritaties door het lange wachten maken het aanspreken van deze rokers moeilijker in de beleving van aanwezige medewerkers.’

Rooktegels verplaatst

Bij enkele locaties zijn de rooktegels verplaatst naar net buiten het hogeschoolterrein. ‘Zo moedigen we rokers aan om te gaan roken waar dat is toegestaan.’ Vanaf september staan er ook geen rookabri’s meer op de HR-terreinen – je mag er immers niet roken – maar op locatie Pieter de Hooghweg nog wel. Die abri staat namelijk in de tuin die eigendom is van ‘buurman’ Codarts.

Het rookverbod en het handhaven ervan leidt deels tot een verplaatsing van het probleem: rokers steken hun sigaret net buiten het verbodsgebied op. Bij locatie Museumpark gaan rokers bijvoorbeeld bij de ingang van metrostation Dijkzigt staan of ze versperren de toegang tot het terrein. Toezichthouders en studenten die worden ingezet tijdens de perpermuntjesactie en wijzen de rokers daarop. Van den Brink: ‘Mijn ervaring is dat als je rokers vertelt dat anderen last hebben van de rook, ze daar begrip voor hebben en ergens anders gaan staan.’

Huisregels gaan deel uitmaken van gesprek met slc

Naast het nemen van dergelijke fysieke maatregelen en het aanspreken van rokers, heeft het collegebestuur ook besloten om de huisregels van de HR – inclusief het rookverbod – bij de medewerkers onderdeel te maken van de gesprekscyclus. Voor studenten worden de huisregels een vast onderdeel van het eerste gesprek met de studieloopbaancoach.

Jos van Nierop