De documentaire ‘Op afstand verbonden’ gaat over de impact van de coronapandemie op de Hogeschool Rotterdam. Woensdagmiddag ging de film in première. Tijdens het kijken werd er door het publiek veel instemmend geknikt en gemompeld en ook hard gelachen. Het was een bitterzoet feest van herkenning.

In de documentaire vertellen verschillende studenten, huismeester Mohamed en een paar docenten hoe zij de pandemie hebben beleefd. We zien Mohamed op een vroege ochtend in februari 2022 in zijn auto naar de hogeschoollocatie Kralingse Zoom rijden. Hij opent het pand, doet de lichten aan en maakt zijn eerste ronde door de nog lege gangen.

Hij vertelt over de eerste lockdown in maart 2020: ‘Ik dacht ‘corona dit, corona dat het zal allemaal wel, tot collega’s corona kregen en er een zelfs in coma is geraakt. Dan ga je je toch realiseren dat het serieus is. Het is geen grap.’

‘Nog nooit meegemaakt dat de school dichtging’

In een volgend shot zijn we bij HRBS-docent Miranda thuis, ze vertelt dat ze in maart op school hoorde ‘laten we de persconferentie afwachten en kijken wat het voor het onderwijs betekent’. Ze geloofde haar oren niet: ‘Ik kon op dat moment helemaal niet beseffen dat het iets voor het onderwijs zou betekenen omdat we nog nooit hadden meegemaakt dat de hogeschool dichtging.’

Ron Bormans, voorzitter van het college van bestuur (cvb) van de HR, wist ook niet wat hem overkwam: ‘Ik werd ineens geplaatst voor het vraagstuk ‘Hoe sluit je actief een hogeschool? Niet fysiek dat je de deur op slot doet, maar hoe zet je het onderwijs op locatie stil en zorg je dat er wat opgestart wordt bij de mensen thuis?’

Eenzaamheid, maar ook tevredenheid

De documentaire vertelt kwetsbare verhalen. Zoals het relaas van een docent die alleen woont en vertelt dat het eerste jaar wel ging, maar dat ze zich het tweede jaar eenzaam voelde. Maar ook verhalen van studenten: een student uit Roemenië die in 2021 naar Rotterdam vertrok om aan haar opleiding aan de Hogeschool Rotterdam te beginnen. Ze wist niet dat er zoveel online zou zijn, maar was tevreden met de kwaliteit van het onderwijs. Student Talha vertelt dat hij ook niet ontevreden was: ‘Ik heb het als fijn ervaren die wekelijkse begeleiding. Er was veel structuur en het was duidelijk wat er van me werd verwacht.’

Voor een studente van de Willem de Kooning Academie (WdKA) voelde de lockdowns veel zwaarder. Ze was voor opdrachten beperkt tot wat er in haar kamer te vinden was. ‘Als er geen lockdowns waren geweest, was ik niet afgestudeerd met kunst geïnspireerd op mijn bed’, vertelt ze. Ze is blij als ze weer naar school mag en weer met andere materialen en studenten kan werken. 

Staande ovatie

En zij is niet de enige die blij is met de terugkeer van de studenten. De docenten zijn blij dat ze hun studenten weer in de klas kunnen zien en de student uit Roemenië kan haar klasgenoten eindelijk buiten de hogeschool zien. Huismeester Mohamed is ook blij dat de studenten weer terug zijn en dat hij geen politieagent meer hoeft te spelen voor studenten die hun mondkapje niet op wilden houden in school. 

Na de vertoning van de documentaire krijgen filmmakers Sam van Zoest en Annick Sickinghe – die zelf tijdens de coronapandemie afstudeerde aan de WdKA – een staande ovatie. De aanwezigen hebben niets dan complimenten voor de manier waarop ze afgelopen twee jaar vastgelegd. Kwetsbaar, maar ook met humor.

Maker voelde zich storm chaser

Collegevoorzitter Bormans die opdracht gaf voor de documentaire is ook heel tevreden: ‘Ik heb in het leven nog nooit iets meegemaakt waar ik zo weinig grip op had. Het was een bijzondere periode en ik ben blij dat we het op deze manier hebben kunnen vastleggen.’

Maker Van Zoest vertelde dat hij zich tijdens het maakproces een soort storm chaser voelde: ‘Toen we met filmen begonnen, hadden we nog een paar weken voordat de mondkapjesplicht werd opgeheven. We moesten dus doorwerken om die situatie op beeld te vangen. En terwijl we een documentaire maakten over corona, moesten we onze uiterste best doen om zelf niet besmet te raken. Want dan zou de productie vertraging oplopen.’

Zelf de dans niet ontsprongen

Direct bij het eerste interview ging het al mis. Een student die die ochtend een negatieve zelftest had, werd gedurende de dag ziek en testte de volgende dag positief. De makers hoefden niet in quarantaine en raakten ook niet besmet, ze konden doorwerken. Dit geluk hadden ze maar liefst twee keer, want een andere student testte ook positief de dag na het interview.

Sickinge vertelt dat ze de dans niet helemaal zijn ontsprongen: ‘Tijdens het montageproces zijn we allebei toch ziek geworden. We lagen met koorts op de bank te monteren.’

Aan de documentaire is het niet af te zien. De video wordt opgenomen in het corona-archief van de gemeente Rotterdam. En hij is vanaf nu te zien voor iedereen.

 Tekst: Tosca Sel
Foto’s: Danny Bok

Volg ons op Instagram