Ingezonden: Schaf het bindend studieadvies af
Gepubliceerd: 10 October 2022 • Leestijd: 2 minuten en 56 seconden • IngezondenWe moeten studenten de kans geven op hun eigen tempo te studeren, betoogt cmr-lid Rajiv Girwar. ‘Laat de HR vooropgaan in deze trend en schaf daarom het bindend studieadvies helemaal af.’
De toekomst van het bindend studieadvies staat weer ter discussie. De suggestie is deze keer niet om de hoogte van de norm aan te passen, maar het moment waarop het zwaard valt. Alhoewel bij uitzondering in dit studiejaar, 2022-2023, alleen een dringend studieadvies geldt, moeten normaliter alle eerstejaars 48 punten halen in hun eerste jaar om door te mogen studeren in het tweede. Krijgen studenten in de toekomst hun definitieve bsa in het tweede jaar, zodat er iets meer speling is?
De centrale medezeggenschapsraad sprak er recent over met het college van bestuur (cvb). In dat gesprek kwam ook de conclusie van Ellen Klatter naar voren, dat je bij een besluit over het bsa moet kijken naar de gehele context van het onderwijs. Het cvb zei het hier volledig mee eens te zijn. Maar waar is het bewijs dat een bsa in het eerste jaar beter werkt dan een bsa in het tweede jaar? Ik ben het nog niet tegengekomen.
Ik heb in de aflopen jaar veel tegenstrijdige onderzoeken voorbij zien komen over de bsa-norm. Waar het ene onderzoek zegt dat je de lat hoog moet leggen, zegt het andere onderzoek dat je juist flexibeler moet zijn in het aanbieden van onderwijs. Genoeg reden voor mij om vooral te kijken naar de context van de student en de ontwikkelingen van onderwijs in de toekomst. Volgens mij past het bsa daar niet bij.
Het verlengen van één naar twee jaar zal op de korte termijn misschien wat meer lucht geven, maar op de langere termijn niet. Ik zou de bsa-discussie daarom graag vanuit een ander perspectief willen benaderen: vanuit de context van de student.
Met de huidige maatschappelijke ontwikkelingen kunnen studenten nog minder dan voorheen voldoen aan de financiële verplichtingen. Zelfs als ze nog thuis wonen. Veel studenten die ik spreek zijn gedwongen om naast hun studie tien, twintig, dertig uur te werken. Met die inkomsten wordt deels de studie betaald. Ze bieden studenten de kans om ondanks de vele verplichtingen toch een hbo-diploma te halen. Ik heb het zelf ook op die manier gedaan. Als er destijds geen uitzonderingen waren geweest op de bsa-norm, had ik mijn diploma nooit kunnen halen.
Maar vanuit dit perspectief maakt het niet uit of je een studienorm in het eerste of tweede jaar stelt. Vanuit dit perspectief past helemaal geen bsa-norm. Kijk dus vooral naar de context van de student. Ook twee jaar zal bij veel studenten niet veel verschil maken.
Daarnaast denk ik dat het bsa in het hoger onderwijs sowieso zijn langste tijd heeft gehad. We moeten bereid zijn de ontwikkelingen naar meer flexibel onderwijs, op maat gemaakt onderwijs en leven lang studeren serieus te nemen. Ik denk dat studenten straks per cursus gecertificeerd worden en dus helemaal zelf bepalen hoe lang ze over hun studie doen. Als de student zijn eigen tempo kan bepalen, is een bsa-norm volgens mij overbodig, of hij zou op een heel andere manier ingericht moeten worden.
Op dit moment werkt de hogeschool aan een nieuwe strategische agenda (waar ik vanuit de centrale medezeggenschapsraad over mag meedenken). Volgens mij is dit het moment om lef te tonen en als onderwijsinstelling trendsetter te zijn. Durf echt te kiezen voor flexibel onderwijs en leven lang leren. Maak de overstap naar betalen per cursus, in plaats van per jaar, zodat de kosten voor studenten beter in verhouding staan met hun inspanningen. Ik denk dat dat beter past bij de manier waarop studenten vandaag de dag onderwijs consumeren.
Natuurlijk moeten we afwegingen maken tussen kwaliteit en kwantiteit. Maar die keuzes moeten we op hogeschoolniveau en op politiek niveau maken. In ieder geval denk ik niet dat het afschaffen van een bsa stuk hoeft te lopen (en zou moeten lopen) op de financiële gevolgen ervan. We moeten als hogeschool de politiek juist voeden en beïnvloeden door voorop te lopen en de kennis die we daarmee opdoen met de politiek te delen.
Rajiv Girwar is hogeschooldocent bij de associate degree ondernemen en lid van de centrale medezeggenschapsraad.
Correctie, 14-10-2022: De eerste alinea van dit artikel is aangepast om duidelijker te maken dat niet de huidige uitzonderingsregels, maar het toekomstige bsa ter discussie staat.
Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie? 
Als zeer ervaren langstudeerder kan ik het alleen maar met Rajiv eens zijn dat de regels op dit moment het doel van de student in de weg zit. Terwijl ik een boek aan het schrijven ben over alle tegenslagen die ik op school heb moeten verwerken, sta ik vaak stil bij het feit dat ik wel bij mijn ouders woon, en daardoor financiële vrijheid heb. Hoe zou het moeten zijn voor een student die naast zijn zorgen om tentamens ook nog maandelijks de deurwaarder moet weren. Dit terwijl hij voor 800 euro in de maand in een beschimmeld pad van 40m2 zit, en op het AD leest dat met uitkeringen dik aangeklede asielzoekers voortaan voorrang krijgen op de woningmarkt.
Ik erger me genadeloos aan de opmerkingen van ons kabinet dat de studenten van de jaren 20 geen pech generatie zijn. Alle wetten, regeltjes en beleidsvormen komen uit in het nadeel van de student. Vind je het gek dat er steeds meer studenten zijn die een einde aan hun leven maken? Ik heb in juni ook een goede zeilvriend verloren! Misschien moeten we eens zeggen: “Knap dat je nog geen zelfmoord hebt gepleegd!” in plaats van kijken of de student wel het maximale uit zijn eerste jaar heeft gehaald.
@Rajiv, jouw ingezonden stuk is me het het hart gegrepen! Ik zat in 2017 en 2018 als studentendecaan in de CMR en toen was het onderzoek onder de bezielende leiding van Ellen Klatter naar de zin en onzin van het BSA zeer actueel…
@Yoeri, dapper van jou om dit zo te stellen want ik vrees dat er een kern van waarheid in zit: ik heb in 2019 voor de Master Pedagogiek een literatuuronderzoek gedaan naar suïcide(preventie). Er was in 2017 een verdubbeling van het aantal suicides (t.o.v. 2016) onder jongeren van 10 – 20 jaar. Daarbij is er jaarlijks een tot nu toe ‘onverklaarbare’ piek te zien in het aantal suïcides onder jongeren in de eerste week van juli.
Mijn hypothese is dat jongeren juist in díe week een slecht rapport krijgen, blijven zitten, zakken voor hun diploma of…een BSA-brief op de mat krijgen…
Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op http://www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.
Het zou een prima idee zijn om de BSA af te schaffen, als dan ook de financiele vergoedingstructuur van het HBO onderwijs wordt aangepast, om de langstudeerders ook daadwerkelijk onderwijs te kunnen bieden. Daarnaast vindt ik het wel opvallend dat voorstanders, mijns inziens, niet uit de zorgberoepen komen, waarbij drempels wel degelijk zinvol kunnen zijn.
@Ron: de laatste zin snap ik niet gelijk. Voorstanders van wat precies komen niet uit de zorg en wat zegt dat volgens jou?
@Olmo; Haha, als ik mijn eigen tekst teruglees, zie ik wat veel studenten ook overkomt; volkomen begrijpelijk voor mijzelf, maar niet voor iedereen :). Dank voor de opmerkzaamheid. Met de laatste zin bedoel ik, dat voorstanders van het afschaffen van het BSA, mijns inziens, niet uit de zorgberoepen, zoals verpleegkunde etc komen, waar het opwerpen van studiedrempels wel degelijk zinvol zijn, voordat deze studenten op patienten worden ‘losgelaten’. Zo wel leesbaar?
@Ron: Dank, duidelijk!
Voor veel opleidingen zullen denk ik drempels nut hebben. Maar in plaats van een relatief arbitraire ‘puntendrempel’ (het bsa) denk ik dat je bij verpleegkunde liever een soort ‘inhoudelijke’ drempel ziet. Dat studenten moeten bewijzen dat ze geschikt zijn om met echte patienten te gaan werken omdat ze er de kennis en vaardigheden voor hebben?
Dat het onderwijs flexibeler zou moeten worden aangeboden en dat de lat hoog moet worden gelegd zijn geen tegenstrijdige adviezen en ik vraag me af wat voor onderzoeken er zijn die stellen dat het BSA zijn doel niet dient (geschiktheid aantonen, de student tegen langstuderen in bescherming nemen, en ook: student bepaalde vaardigheden en omgaan met eisen leren waar die diegene vervolgens, na de norm te hebben behaald, voor de rest van de studie profijt van heeft).
Ik heb het adviesrapport van Ellen ook gelezen, en ben verrast over hoe deze door jullie geïnterpreteerd wordt.
@Simone, ik heb vast niet alles gelezen wat jij toentertijd las, maar als ik online hier naar zoek, dan lees ik in een rapport dat er in de hele maand juli 10 jongeren zelfmoord plegen in plaats van 7 (in 2017 en verder vind ik geen bronnen die jouw statement ondersteunen.
@L: Je noemt een aantal (mogelijke) doelen van het BSA, maar ze zijn niet allemaal even belangrijk en je mist een belangrijke.
Je noemt:
-“Geschiktheid aantonen”: dat doe je door je toetsen te halen
-“tegen langstuderen beschermen”: terecht punt, maar in ieder geval deels ook op andere manieren
-“omgang met eisen leren”: je moet aan heel veel eisen voldoen tijdens je studie, ook zonder BSA. (Als je het zo bekijkt zou je ook kunnen zeggen dat het BSA je leert omgaan met bureaucratie en juridische procedures, maar dat klinkt zo cynisch.)
Je mist een belangrijke functie van het BSA:
-Rendement verhogen: In 1993 besloten VVD en PvdA dat er meer hoogopgeleiden moesten komen (noem het emancipatie) voor minder geld (noem het efficientie). Die functie van het BSA is niet langer onomstreden, denk ik.
Vind je het BSA, onder de streep, een zinvol instrument? Ik ben benieuwd naar je reactie!
@Olmo –
Geschiktheid aantonen doe je door minstens EEN AANTAL toetsen te halen binnen een bepaalde tijdsperiode (met soms ook een aantal cruciale vakken), en dan kom je toch uit bij een BSA. Of een P halen: als je die eenmaal hebt heb je linksom en rechtsom je geschiktheid aangetoond!
Op welke andere manieren wordt langstuderen beperkt? De combinatie van hoge onderwijskwaliteit en hoge eisen aan een student blijkt hierin het meest effectief. Je zou kunnen zeggen dat het dan niet het BSA hoeft te zijn, maar in de praktijk is het dat wel op dit moment.
En wat betreft bureaucratie en juridische procedures, dat valt volgens mij binnen het BSA nog reuze mee. Dat is (los van de afgelopen jaren) duidelijk. Al het andere bureaucratische en regeltjes, dat is gewoon werken met grote semi-overheidsinstanties. 😉
Die functie van het BSA die je als laatste noemt is er inderdaad ook: onderwijsinstellingen worden bekostigd door de overheid en er zijn hier dus ook financiele belangen zolang studenten die niet nominaal afstuderen/”te veel” vertragen met name geld kosten. Pas op moment dat de politiek daarin een ander perspectief in gaat nemen (en dat verwacht ik niet) zal deze impuls voor onderwijsinstellingen ook een stevige blijven – anders kan een hogeschool niet blijven bestaan.
Ik vind het BSA een zinvol instrument, met daarbij wel de kanttekening dat ik me volledig aansluit bij Ellen dat de onderwijskwaliteit daarin op nummer 1 moet staan. Op moment dat de opleiding kan borgen dat studenten redelijkerwijs aan een norm (met consequenties) kan voldoen, dan vind ik het BSA een zinvol instrument VOOR de student en diens uiteindelijke ontwikkeling, studieloopbaan, etc.
Tegelijkertijd sta ik open voor wat de aankomende jaren ons gaan leren! We hebben hele interessante cohorten, op deze manier: het “corona-cohort” uit 2019-2020, de studenten uit startten in 2020-2021 en 2021-2022 die 2 jaar de tijd kregen om aan de norm te voldoen, en dit jaar een nieuw jaar aan studenten die ongeacht de studieresultaten door mag met de opleiding. Ik vind het wel interessant dat de HR zijn horizon hierin verbreedt, maar ik blijf kritisch op in hoeverre dit op zowel korte en lange termijn de student echt helpt.
Dank voor je reactie op de mijne!
@L: Leuk dat je zo uitgebreid reageert! Dit is boeiend en belangrijk discussiemateriaal denk ik.
Toen het 60-punten BSA van de EUR voor de rechter kwam, stelde die de vraag (zonder antwoord te geven!) wat het aantal behaalde studiepunten zegt over de gebleken geschiktheid van een student. Als je het BSA van een rendementsmaatregel omzet in een bewijs van geschiktheid, moet je een goed antwoord hebben. Wat bewijst het halen van meerdere vakken / een propedeuse / het BSA over de geschiktheid van een student voor de studie / de arbeidsmarkt? En als het belangrijk is om dit specifieke bewijs te hebben, kun je dat dan niet beter expliciet laten bewijzen (door het als eis op te nemen in de eindcompetenties van een opleiding)?
Je kunt prima claimen dat het BSA er is voor de studenten zelf (langstuderen voorkomen, hard werken motiveren), maar dat is wel een paternalistische benadering. ‘Voor hun eigen bestwil’ kun je het BSA ook op zestig punten zetten. De meeste studenten zeggen immers aan het begin van het schooljaar dat ze alles willen halen. Ik ben niet principieel tegen paternalistische maatregelen, maar wat in dit geval meespeelt is dat dat extrinsieke motivatie (de stok achter de deur) de intrinsieke (interne, autonome) niet altijd versterkt, zoals je zou hopen, maar onder sommige omstandigheden juist verzwakt (want verdringt).
Ik kan me de opmerking van Klatter over “onderwijskwaliteit moet op 1 staan” goed herinneren. Dat was een belangrijke waarschuwing richting de HR en haar opleidingen. Maar hoe weet ik of dat bij een opleiding inderdaad het geval is? Iedereen zal van zijn eigen werk zeggen dat kwaliteit op de eerste plaats staat, maar daarmee is het ook een behoorlijk ingewikkelde voorwaarde voor het instellen van een studievoortgangsnorm. Gaat de BSA-norm omlaag als de opleiding z’n zaken niet op orde heeft, zodat studenten niet onevenredig getroffen worden door roosterproblemen, lesuitval, organisatorische chaos of onduidelijkheid over tentameneisen? Dat lijkt me niet waarschijnlijk. Dat een student zijn punten niet heeft gehaald is een stuk makkelijker aan te tonen dan dat de opleiding zijn kwaliteit niet op orde heeft. Deze discrepantie (machtsonevenwicht & informatie-asymmetrie) is voor individuele studenten onoverkomelijk. Dat zegt iets over hoe eerlijk het stellen van hoge eisen is aan de één zonder ze op te leggen aan jezelf. Maar in de praktijk zegt het vooral iets over het onmogelijke karakter van criteria als “onderwijskwaliteit op 1” bij het nadenken over een BSA.
Omdat het BSA met zoveel samenhangt is dit denk ik een van de meest interessante discussies die nu plaatsvindt binnen de HR. Ik stel je inhoudelijke reacties zeer op prijs!