Dan kan je terecht bij het assessmentcentrum van de hogeschool om te kijken of je eventueel in aanmerking komt voor een zijinstroomtraject. Je doet een geschiktheidsonderzoek, een zogenaamd assessment, dat uitwijst of je geschikt bent om direct een aantal uur voor de klas te staan en binnen twee jaar een tweedegraads bevoegdheid te halen.

Peter Wildschut is coördinator van dit assessmentcentrum.

Hoe ziet zo’n assessment eruit?

Wildschut: ‘Eén van de belangrijkste onderdelen van het onderzoek is het samenstellen van een portfolio waarin je zichtbaar maakt hoe ver de beroepscompetenties van de docent al zijn ontwikkeld. Denk aan de competenties interpersoonlijk, pedagogisch, reflectie, vakinhoudelijk, organisatorisch, contact met de omgeving en de ouders. Je geeft één les die door de assessoren wordt beoordeeld, een interview over je portfolio, je bespreekt de lesvoorbereiding en de les zelf en je voert een reflectiegesprek over de gegeven les.’

‘Laten we even bij het voorbeeld blijven van de man uit het bedrijfsleven die Engels of wiskunde wil gaan geven. Om voor een zijinstroomtraject in aanmerking te komen, moet hij al minimaal acht uur lesgeven in het vak waarvoor hij zijn bevoegdheid wil halen. Er wordt in kaart gebracht wat hij wel en niet in huis heeft en dan wordt er een scholingsprogramma opgesteld waarmee hij binnen twee jaar zijn lesbevoegdheid kan halen. De school waar hij al een paar uur werkt, vraagt vervolgens subsidie van maximaal 20.000 euro aan voor zijn om- of bijscholing. Het kan ook zijn dat de kandidaat nog te veel moet doen om die lesbevoegdheid in twee jaar te halen. In dat geval krijgt hij het advies om de opleiding in deeltijd te gaan volgen.’

Een ander voorbeeld: Je bent machinist op de grote vaart, hebt geen hbo-diploma en ook geen lesbevoegdheid, maar het scheepvaart- en transportcollege zou graag willen dat je gaat lesgeven aan de nieuwe generatie scheepvaarders en je hebt daar zelf ook wel oren naar.

Wildschut: ‘Voor hem hebben we een speciaal traject: het pedagogisch didactisch getuigschrift. Daarmee kunnen mensen die niet-reguliere vakken (willen) geven (zoals wiskunde, Nederlands, economie of Engels) een zogenaamde startbekwaamheid verwerven voor het mbo. Zij kunnen bij ons een certificaat halen waaruit blijkt dat zij een hbo-werk- en denkniveau hebben. Wij verzorgen het assessment daarvoor. Het vervolgtraject is hetzelfde als bij de bedrijfskundige die Engels of wiskunde wil gaan geven: hij moet al een aantal uur lesgeven en de school vraagt subsidie aan voor maximaal 20.000 euro.’

‘Jaarlijks nemen we ongeveer 50 van deze intakeassessment af.’

Zijn er ook nog andere assessments?

‘Ja, onze corebusiness is het afnemen van assessments bij de lerarenopleidingen, zo’n 700 per jaar. Daarom is onze thuisbasis ook het Instituut voor Lerarenopleidingen (IvL).

‘We beoordelen alle derde- en vierdejaarsstudenten. Bij de derdejaars beoordelen we of ze klaar zijn voor hun lio-stage (leraar in opleiding). Een lio kan namelijk met begeleiding op afstand lesgeven in het basis-, voortgezet-, beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Vandaar dat daar een screening aan voorafgaat. In het vierde jaar wordt beoordeeld of de studenten klaar zijn om de arbeidsmarkt op te gaan. Dit noemen we een startbekwaam-assessment.’

‘Daarnaast verzorgen we ongeveer 350 assessments voor de niet-bevoegde docenten in het hoger en wetenschappelijk onderwijs (voor insiders de bko/mko en sko) en kunnen we onderzoek doen naar de bepaling van het hbo-niveau van onderwijzend en ook niet-onderwijzend personeel, én van mensen die een masteropleiding willen volgen zonder dat ze een hbo-getuigschrift hebben. En we organiseren ook assessorentrainingen voor docenten van de HR en voor docenten van onze stagescholen. Daarbij gaat het om onafhankelijk leren beoordelen en helder en duidelijk rapporteren.’

Er kan veel van zo’n assessment afhangen. Wordt er weleens een negatief advies gegeven aan bijvoorbeeld een student in het laatste jaar van de lerarenopleidingen?

‘Onze assessoren zijn onafhankelijk, dus dat gebeurt gelukkig niet vaak, maar weleens, ja. Het kan zelfs in het belang van de kandidaat zelf zijn om een negatief advies te geven. Handjeklap, daar beginnen we niet aan, nee. Dat doen we niet. De kwaliteit van het onderwijs staat voorop.’

Dorine van Namen