Juriaan van der Graaf is wiskundedocent bij de opleiding werktuigbouwkunde en maakte deze zomer een fietstocht naar Kopenhagen om te verwerken wat hij leerde over zijn verleden. ‘Ik moet er iets mee en kan niet langer mijn kop in het zand steken.’

‘Anderhalf jaar geleden kwam ik er op een hele rare wijze achter dat mijn verleden anders is dan ik altijd had gedacht. Ik wist wel dat het thuis niet gigantisch leuk was vroeger, maar er bleek veel meer achter te zitten dan ik dacht en mij kon herinneren.

‘Nadat ik het had uitgemaakt met mijn vriendin hield ik een slecht gevoel over aan hoe alles was gegaan. Ik had het gevoel dat ik best wel moeilijk was in relaties, en vermoedde dat dit iets te maken had met mijn thuissituatie van vroeger. Ik heb toen mijn broer en zus opgezocht om te vragen of ze dit herkenden. Ze wisten precies waar ik het over had.

‘Ik wist wel dat het thuis niet gigantisch leuk was vroeger, maar er bleek veel meer achter te zitten dan ik dacht en mij kon herinneren.’

‘Het was nogal wat om ze weer op te zoeken want ik had jaren geen contact met ze gehad. Op twintigjarige leeftijd werd ik gedwongen een keuze te maken tussen mijn gescheiden ouders. Ik bleef bij mijn moeder en mijn broer en zus bleven bij mijn vader. Mijn moeder had oorlog met de rest van de familie, heel heftig en problematisch. Ze is een ingewikkeld persoon en ik voelde me verplicht om voor haar te zorgen, al kreeg er niks voor terug. Twee jaar geleden heb ik de stekker eruit getrokken, sindsdien hebben we geen contact meer. Het klinkt hard, maar ik ben daar heel blij mee.

‘Bij mijn broer en zus kwam er heel veel op tafel over vroeger; heftige verhalen over mishandeling en verwaarlozing. Veel van die dingen kan ik me ook helemaal niet meer herinneren. Ik geloof het wel, want we merkten allemaal wel dat we flinke gaten in ons geheugen hebben als het over die tijd gaat. Van andere dingen weet ik wel dat ze gebeurd zijn, maar daar had ik nooit echt een hele sterke emotie aan gekoppeld. Totdat ik mijn broer en zus het ineens hoorde uitspreken, toen besefte ik hoe heftig het eigenlijk was.

‘Totdat ik mijn broer en zus het ineens hoorde uitspreken, toen besefte ik hoe heftig het eigenlijk was.’

‘Ik begrijp nu dat ik veel dingen niet weet omdat ik ze bewust onderdrukt heb. Puur uit zelfbescherming heb ik het gedeletet. Het verklaart ook veel over mijn eigen relatieproblemen. Hoe een relatie werkt kijk je af bij je vader en moeder, en als je een slecht voorbeeld krijgt te zien dan groei je op met een verkeerd beeld van een relatie. Ik denk dat ik daardoor ontwijkend kan zijn. Ik steek mijn kop in het zand en hoop ik dat de problemen in een relatie zichzelf oplossen. Ook was ik vaak afstandelijk wanneer iemand juist affectie of intimiteit nodig had. Mijn broer en zus herkenden dit.

‘Na die avond voelde het alsof er een bom was ontploft. Je wereld staat even op zijn kop, maar ook weer niet want het was ook geen complete verrassing. Ik wist dat er veel aan de hand was, maar ik heb altijd gedaan alsof het normaal was om me er maar niet druk over hoeven maken. Sinds die avond weet ik dat dit niet de juiste manier is. Het heeft allemaal heel veel invloed gehad, en nog steeds. Ik moet er iets mee en kan niet langer mijn kop in het zand steken. Ik heb iets te verwerken.

‘Na die avond voelde het alsof er een bom was ontploft.’

‘Eerst ben ik vooral gaan graven. Ik wilde exact te weten komen wat er allemaal is gebeurd en ben op zoek gegaan naar mensen uit het verleden. Ik ben bij de moeder van een goede jeugdvriend geweest en het bleek dat zij wel wist dat het altijd ruzie en chaos was bij ons thuis. Dat vond ik best moeilijk om te horen. Ik was altijd welkom en ze heeft altijd de beste bedoelingen gehad, maar ze wist denk ik gewoon niet zo goed hoe ze ermee om moest gaan of hoe ze kon helpen. Ik neem het haar niet kwalijk, maar ik vind ergens wel dat je als volwassene een verantwoordelijkheid hebt in zo’n situatie.

‘Ik heb hulp gezocht bij een psycholoog, twee zelfs, en dat helpt. Op advies van mijn broer heb ik ook een begeleide paddotrip gedaan want hem had dat goed geholpen. Dit is heel belangrijk geweest voor mij. Ik leerde dat ik niet langer mijn kop in het zand moest steken en mijn situatie moest accepteren, en ook dat ik moest werken aan de dingen waar ik wel invloed op had. Daarna kreeg ik nog een tegenvaller te verwerken. Ik speelde in een band die erg belangrijk voor me was, maar omdat de zangeres mijn ex was, moesten onze wegen uiteindelijk scheiden. Om het een en ander te verwerken besloot ik een fietstocht te maken naar Kopenhagen. Die rit kwam symbool te staan voor de lessen die ik heb geleerd.

‘Die rit kwam symbool te staan voor de lessen die ik heb geleerd.’

‘Op een avond in Denemarken werd op het allerlaatste moment mijn Airbnb voor die nacht afgezegd. Met hulp van de receptionist van een klimbos waar ik die avond had gegeten, vond ik uiteindelijk een andere Airbnb die er super shady uitzag. Het was de enige optie dus vol tegenzin stapte ik weer op de fiets. Onderweg scheurde een auto voorbij en stopte recht voor mijn neus. Uit het raampje riep iemand van het klimbos dat ze een andere plek voor mij hadden gevonden. Weer terug bij het klimbos werd mij verteld dat ik moest wachten op de parkeerplaats, iemand anders zou me komen ophalen. Na lang wachten – ik ging al bijna twijfelen of het nog wel goed zou komen – kwam er iemand met een busje die geen woord Engels sprak.

‘We reden door een bos naar een weiland waar een houten bed met een soort golfplaten dakje stond en verder niets. Buiten dus in the middle of nowhere. Ik kreeg een slaapzak met een Post-it waarop in het Engels stond geschreven dat ik die volgende ochtend bij de receptie mijn ontbijt kon halen. We maakten samen nog een fotootje, ik bedankte hem, en hij reed weer weg.

‘Het werd snel donker en ik ben maar in bed gaan liggen. Het zal wel goed komen, dacht ik.’

‘Zo stond ik daar met mijn fiets en verder niets. Alles wat ik zag waren weilanden, wat bloemenvelden, en ergens verderop een veldje met wat varkens. Het werd snel donker en ik ben maar in bed gaan liggen. Het zal wel goed komen, dacht ik. Op dat moment begon het te regenen wat door de golfplaten een enorme herrie veroorzaakte. Ik viel toch in slaap en als ik een uur later werd ik weer wakker en zag ik dat de randen van het bed helemaal zeiknat waren geworden.

‘Ik probeerde weer te slapen en iedere keer dat ik wakker werd zag ik dat het water dichterbij was gekomen. Ik zat daar hopeloos voor me uit te staren, maar ik wist dat ik er niks aan kon veranderen. Ik kon niet in mijn vingers knippen om te zorgen dat het niet meer regende. Dit is wat ik toebedeeld heb gekregen en ik moet er maar mee dealen, dacht ik. Ik besefte weer dat ik sommige dingen gewoon moest accepteren; de regen en ook mijn jeugd.

‘Zo zat ik daar in mijn blote reet, het zonnetje scheen en ik voelde me eigenlijk wel goed.’

‘De volgende ochtend was mijn slaapzak zeiknat en al mijn kleding helemaal doorweekt. Ik wilde oplossen wat er op te lossen viel en legde mijn kleren in de zon te drogen. Zo zat ik daar in mijn blote reet, het zonnetje scheen en ik voelde me eigenlijk wel goed. Ik was trots op mezelf want ik had het toch allemaal maar gedaan. Ik vroeg hulp aan wat mensen en kreeg meteen een ontbijtje en een douche aangeboden. Twee uur later zat ik weer op de fiets en was er eigenlijk niks aan de hand.

‘De reis was haast therapeutisch. Na die nacht voelde ik me heel sterk. Er is een hoop gebeurd in mijn leven en er zal nog meer komen, maar ik realiseerde me ook dat ik harstikke sterk ben en dat het allemaal niet het einde van de wereld is. Ik kan het allemaal gewoon aan. Als ik het had gewild had ik zo door naar Stockholm kunnen fietsen. Ik was trots op mezelf en dat heeft me uiteindelijk heel erg geholpen om te dealen met alles.

‘Ik communiceer veel beter met vrienden over mijn situatie en vertel ze als het even niet zo lekker gaat.’

‘Eenmaal thuis voelde alles een stuk lichter, alsof ik zelf de controle weer terug heb en ik niet langer richtingloos door het leven wandel en alles maar moet verduren. Ik kan proberen te repareren wat er te repareren valt, en de rest moet ik accepteren. Het omslagpunt was dat ik naar mijn broer en zus stapte, die hebben mij ontzettend geholpen. Sindsdien heb ook veel vaker om hulp gevraagd. Ik communiceer veel beter met vrienden over mijn situatie en vertel ze als het even niet zo lekker gaat. Ik zie nu dat ik allemaal mensen om mij heen heb die me willen helpen, ik moet er alleen om durven vragen. Dat heb ik echt geleerd.’

Tekst en foto: Wietse Pottjewijd