Hij zag een link met zijn opleiding en dus nodigde social work-student Anthony Kujundžic de van het tv-programma Niet normaal vies bekende Tuğrul Çirakoğlu uit voor een gastcollege. Het werd een leerzame ochtend.

Çirakoğlu begon ooit met het schoonmaken van studentenhuizen na feestjes. Inmiddels is hij eigenaar van een bedrijf dat ontlasting, bloed en vuil komt weghalen als iemand bijvoorbeeld een paar weken dood in huis heeft gelegen, als er zelfmoord is gepleegd of als de bewoner honderden lege pizzadozen en al het andere vuil van de afgelopen jaren heeft verzameld.

Leren van de man van het schoonmaakbedrijf

Dat levert aangrijpende verhalen op waarover Çirakoğlu vertelde in een tv-serie maar ook in vlogs, in zijn boek en in zijn column in Het Parool. Deze ochtend luisterde een volle collegezaal met tweede en derdejaars social work-studenten naar zijn verhaal. En zochten en vonden, samen met docent Marjolein van Oosterbos, naar wat de aankomende social workers kunnen leren van de man achter het speciale schoonmaakbedrijf.

Çirakoğlu vertelt over een woning van zo’n 65 vierkante meter. ‘Het was van een meneer van een jaar of 40 die in de coronaperiode thuis werkte. Hij was architect, had een goed salaris, een goeie familie maar zijn sociale leven bestond vooral uit contacten vanwege z’n werk.’

‘Eén grote 1-kuub-container met pizzadozen’

Toen vrienden geen gehoor kregen toen ze belden, sloegen ze alarm. De man had een herseninfarct gekregen, hij had het overleefd. Hulpverleners troffen echter niet alleen de man maar ook een huis vol vuilnis. Toen kwam het bedrijf van Çirakoğlu in beeld. ‘De man had de gewoonte zijn lege pizzadozen gewoon de kamer in te gooien. We konden één grote 1-kuub-container vullen met pizzadozen.’

Als Çirakoğlu met zijn mensen (‘Dat zijn veelal jongens van de straat, die bijvoorbeeld hebben vastgezeten’) komt opruimen en de bewoner is aanwezig, volgt eerst een gesprekje. ‘Wees je ervan bewust dat zo’n persoon schade heeft opgelopen. Vaak is er sprake van eenzaamheid, psychische problemen en schaamte. Ik vertel altijd dat we er zijn om te helpen en dat we van de persoon houden als mens.’

‘Ik zeg nooit: gecondoleerd’

Een van de studenten in de collegezaal kaart aan in hoeverre je als schoonmakers moet meegaan in wat de bewuste persoon treft. Çirakoğlu: ‘Wij blijven heel neutraal, klanten waarderen dat ook. Als ik wordt gebeld door iemand die vertelt dat er een familielid van die persoon is overleden, zeg ik nooit “gecondoleerd”. Je moet niet teveel meegaan, want je weet het verhaal niet. Een keer deed ik het wel en kreeg te horen: “Blij dat die klootzak dood is”.’

Docent Van Oosterbos haakt erop in. ‘Je hebt het hier over aannames, dat past heel goed bij dit vak (de module Diverssensitief werken & zingeving waar het gastcollege bijhoort, red.). Je moet de zaken zuiver houden als hulpverlener. Het gaat om “afstand-nabijheid” zoals jullie dat ook moeten hanteren.’

‘Belangrijk dat je kennis hebt van elkaars werk’

Een student geeft aan dat ze graag werkt als sociaal werker maar dat ze het werk van de schoonmakers en de situaties waar ze mee te maken krijgen ‘nooit zou kunnen doen’.  Dat hoeft ook niet, benadrukt docent Van Oosterbos. ‘Het is belangrijk dat je weet van elkaars bestaan, dat je kennis hebt van elkaars werk, en dan hoef je het niet per se zelf te doen.’

Çirakoğlu maakt duidelijk dat zijn neutrale opstelling in werksituaties niet wil zeggen dat de situaties die hij meemaakt hem niets doen. Hij verwondert zich erover dat dingen soms zo erg uit de hand kunnen lopen. ‘Mensen zouden de ernst van het probleem moeten beseffen. Als ik buren spreek van iemand bij wie zes weken de gordijnen dicht waren en ik vraag ze of ze dat niet vreemd vonden, zeggen ze “Ja, nu je het zegt”. Mensen hebben geen benul. De overheid zit niet in onze achtertuin. Wij moeten er ook zelf iets aan doen.’  

Tekst en foto: Jos van Nierop

Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.

Volg ons op Instagram