We leven in een wegwerpcultuur, waarbij repareren als nodeloos kostbaar wordt gezien. Onzin, zeggen de mensen van het Stadslab, die daarom voor de tweede keer het Repair & Makers Café organiseerden. Profielen ging naar locatie Wijnhaven met een fiets die dringend aandacht nodig had.

Nu de dagen korter worden, het weer slechter en de avond langer, is goede fietsverlichting belangrijk. Mijn stalen ros moet het echter al tijden zonder doen, aangezien ik te gemakzuchtig ben om naar de fietsenmaker te gaan. De trip naar het Repair & Makers Café is een goed excuus om meteen aan mijn eigen veiligheid op de weg te werken.

Het café is gevestigd in het Stadslab aan de Wijnhaven. Aan verschillende vierkante hoge tafels staan studenten en werknemers van de Hogeschool Rotterdam te schroeven, sleutelen, plakken en versieren. Een van hen is Elise. Ze doet nu de minor game design and development en ontwerpt haar eigen spellen. En daar hoort merchandise bij – een T-shirt met haar eigen logo – die ze zelf maakt op een computergestuurde borduurmachine.

Iedereen wordt wijzer

‘In principe kan iedereen vandaag langskomen die iets wil laten maken of pimpen’, vertelt Elise van Beurden, docent bij Stadslab Rotterdam, nadat ze de studente een handje heeft geholpen met de complexe software. ‘Het is de bedoeling dat studenten, docenten en de mensen die langskomen elkaar helpen, waardoor iedereen een beetje wijzer wordt.’

‘Het is gezellig om samen dingen uit te vogelen en laagdrempelig omdat je wordt geholpen door student-assistenten.’

‘Vanmiddag is er bijvoorbeeld iemand van de gemeente – waarmee wij veel samenwerken – om modelhuisjes 3D te printen. In principe zijn hier vooral studenten van de opleidingen elektrotechniek en werktuigbouwkunde bezig, maar we willen eigenlijk iedereen uitnodigen om vaker naar beneden te komen en hier met medestudenten aan projecten te werken. Het is gezellig om samen dingen uit te vogelen en laagdrempelig omdat je wordt geholpen door student-assistenten.’

Ook recycling is een optie

Het Stadslab probeert alles dat nog te redden is een tweede leven te geven. Maar ook met afval weten ze raad: Zo is er een recyclingmachine, die plastic versnippert, waarna het weer wordt hergebruikt in bijvoorbeeld een bord of een fotolijstje. Alles kan en mag. ‘We zijn als maatschappij de kunst van het repareren een beetje kwijtgeraakt’, legt ze uit.

‘Neem nu kleding. Dat wordt zo snel weggegooid, terwijl het zo makkelijk te upcyclen is. Het kost alleen wat tijd en moeite. Bij het eerste Repair & Makers Café kwam er een vrouw langs die een klein onderdeeltje van haar rolgordijn kwijt was en het daardoor niet meer kon ophangen. Normaliter zou dan meteen een nieuw worden aangeschaft, maar wij konden dat onderdeeltje ter plekke 3D-printen. Bijkomend voordeel: als er nog eens iemand komt met zo’n rolgordijn, hebben we de blauwdruk al in ons bestand.’

‘Waarom zou je iets weggooien zonder te proberen of je het kunt repareren?’

Ondertussen is Manon Mostert-van der Sar, directeur en zelfbenoemd ‘regisseur’ van het Stadslab, samen met haar zoontje binnengelopen. Ze heeft eigenlijk een vrije dag, maar komt toch even kijken of alles lekker loopt. En ze heeft zelf een klusje te klaren, want de dompelpomp die dienst doet in haar eigen tuin, werkt niet meer. ‘Het is een mindset’, legt ze uit terwijl ze de pomp met een schroevendraaier uit elkaar haalt. ‘Waarom zou je iets weggooien zonder te proberen of je het kunt repareren? Het is ook gewoon leuk om te doen. Je begint aan iets en je weet niet wat je tegenkomt. Soms zie je een spreekwoordelijk ravijn voor je, maar als je eenmaal begint, zeker met andere mensen, zul je zien dat het vaak meevalt.’

Uiteindelijk is de dompelpomp slechts enorm vuil van binnen en blijkt het – op diervriendelijke wijze – verwijderen van een spin die zich in de pomp schuilhoudt, de lastigste klus van de middag.

Het euvel: de oude dynamo

‘Het Repair & Makers Café bevindt zich nu nog in een try-outfase’, vervolgt Mostert-van der Sar. ‘We hebben alle apparaten hier staan, maar ook kennis nodig van anderen. Er zijn vast veel studenten – en die hoeven echt niet allemaal uit de technische hoek te komen – die op hun zolderkamertje dingen repareren. Dan is het toch veel leuker om dat hier samen te doen? Ik droom dan ook van een clubje studenten en collega’s die dit café oppakken en omarmen.’

De lampjes en draden worden gecheckt, losgehaald en doorgemeten

Inmiddels is het ook tijd geworden om met mijn fiets aan de slag te gaan. Karlijn, student industrieel productontwerp, buigt zich als eerste over mijn falende verlichtingssysteem, maar komt er niet meteen uit. Medewerker Tom en student Sander, die technische informatica studeert, schieten te hulp. De lampjes en draden worden gecheckt, losgehaald en doorgemeten, maar het euvel blijkt in de oude dynamo te zitten. ‘Die moet je effe laten vervangen’, zegt Sander, die – hoe toevallig – lang bij een fietsenmaker werkte.

Mijn portemonnee mag dicht blijven na de geslaagde reparatie. ‘We rekenen alleen een vergoeding voor materiaalkosten’, legt Manon uit. ‘Maar we vragen eigenlijk vooral om kennis terug te geven. Die wisselwerking is wat het Stadslab en nu ook het Repair & Makers Café zo sterk kan maken.’

Tekst: John de Braber
Foto’s: Levien Willemse

Volg ons op Instagram