Op zoek naar de essentie #12: Je mag meer dan je denkt!
4 October 2023‘Nee, dat krijgen we nóóit langs de examencommissie.’ ‘De hogeschool werkt nou eenmaal in kwartalen.’ ‘Een assessment moet van de wet altijd met twee assessoren worden afgenomen.’ Het lijkt soms wel alsof we meer regels willen, betoogt Mark Smit in zijn onderwijsblog nummer 12.
Ik hoor dit soort uitspraken veel te vaak. Heel veel ‘dwingend beleid’ ontstaat in onze eigen hoofden. Kennelijk is er een mechanisme waardoor inmiddels herzien of allang afgeschaft beleid hardnekkig blijft kleven. Of waarin ‘geruchten’ over niet bestaand beleid snel serieus genomen worden. Liever nog dan even te checken of het vermoede beleid nog geldt, en wat nu precies de intentie van het beleid is, wijzen we elkaar erop terecht.
Het lijkt wel of we in de complexe onderwijswereld snakken naar kaders en regels, zelfs als we er last van hebben. Je kunt het beleidsmasochisme noemen.
Beleidsvermoedens liggen vaak bovenop dingen die je als opleiding zélf hebt bedacht vanuit eigen behoefte en ervaring. Je gaat jezelf in bochten wringen om aan de veronderstelde regels te voldoen. Nog een paar beoordelingscriteria erbij (want dat moest toch?). Nog een beoordelingsstap aan de afstudeerprocedure toegevoegd.
Beleidsvermoedens zijn gevaarlijk, want ze maken je onderwijs complexer en ze leiden af van de essentie. Laten we dit bestrijden. Aan beleidsvermoedens hebben we niets.
Hooguit vind je weer eens een reden om het examenreglement, de wet op het hoger onderwijs of het hogeschoolbeleid er nog eens goed op na te pluizen, inclusief de inleiding: wat was de intentie? En druist wat we van plan waren nou écht in tegen die intentie?
Zo nee: gewoon doen waar je echt in gelooft. Als je het kunt uitleggen met doordachte argumenten, dan kom je verder dan je dacht.
‘Als je de kooi van de hamster openzet, wil dat niet zeggen dat-ie eruit komt. Het is misschien een wat oneerbiedige beeldspraak, maar wel een mooie metafoor voor de paradox waar we voor staan. Het is een pedagogische paradox. Je wilt dat de hamster vrij kan zijn, maar hoe zit dat met die kooi? De kooi biedt (schijn-?)veiligheid, houvast in de handelingswereld van de hamster. Wat is ‘vrij’ eigenlijk? En hoe ziet die hamster dat zelf? Ik denk dat het probleem vooral is dat we onszelf niet goed tot die kooi (dus tot de regels en maatschappij) verhouden. Wat zijn de regels en waarom zijn ze er? Welke rol wordt van mij verwacht? En wat is integer handelen?’
Ernst Phaff, hoofddocent HRBS
‘Weet wat je doet en waarom je je dat doet. Verantwoord je keuzes. Neem zelf, vol vertrouwen, de regie. Dat is wat ik studenten graag zie doen en dat is wat ik zelf ook doe. Wacht niet op ruimte, maar maak deze zelf. Een goed verhaal wordt door iedereen gehoord.’
Monique van den Heuvel, hoofddocent IvG
Tekst: Mark Smit
Redactie: Olmo Linthorst
Illustratie: Marit Breuker
Meer blogs van Mark Smit
- Op zoek naar de essentie #1 – Te veel studenten zakken door onze angst dat ze onterecht slagen
- Op zoek naar de essentie #2 – Als een vak niet past, moet je het schrappen
- Op zoek naar de essentie #3 – Mag onderwijs soms ook leuk zijn?
- Op zoek naar de essentie #4 – Kan het een onsje minder met die volgepropte programma’s?
- Op zoek naar de essentie #5 – Waarom laten we studenten van die lange verslagen schrijven?
- Op zoek naar de essentie #6: Leerdoelenjungle en rubrics-terreur, wie snapt het nog?
- Op zoek naar de essentie #7: Hoeveel dwangmatige feedback kan een mens verwerken?
- Op zoek naar de essentie #8: Wie leest die giga-cursuswijzers eigenlijk?
- Op zoek naar de essentie #9: Laat roostersysteem en LMS niet het onderwijs dicteren
- Op zoek naar de essentie #10: Vind je het gek dat studenten zoveel moeten herkansen?
- Op zoek naar de essentie #11: Hoe zou je het zelf vinden om op al je werk schriftelijk te reflecteren?
- Op zoek naar de essentie #12: Je mag meer dan je denkt!
- Op zoek naar de essentie #13: Blind volgen van methodes is garantie voor tegenvaller
- Op zoek naar de essentie #14: Overbodige centralisatie – kunnen we niet beter zelf leren sturen?
- Op zoek naar de essentie #15: Grote cursussen maken het onderwijs ingewikkelder
- Op zoek naar de essentie #16: Hoe kwetsbaar kun je een programma maken?
Laat een reactie achter
Spelregels
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Back to Top