Docent Hogeschool Rotterdam wil zaak aanspannen tegen Stuvia
Gepubliceerd: 11 December 2017 • Leestijd: 2 minuten en 31 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Adriaan de Jongh, docent recht aan de Hogeschool Rotterdam, is het zat dat Stuvia geld blijft verdienen aan de samenvattingen van colleges en studieboeken. Bij een deel van de samenvattingen gaat het namelijk om plagiaat. Diefstal dus. De Jongh overweegt rechtelijke stappen.
Een samenvatting van een college verkopen waarin letterlijke citaten van docenten staan, is verboden. Daarover berichtten de NOS en het Hoger Onderwijs Persbureau afgelopen week. ‘Alles wat een docent produceert, is auteursrechtelijk beschermd’, vertelde Dirk Visser, hoogleraar intellectueel eigendomsrecht aan de Universiteit Leiden, tegen de NOS. ‘Eigen samenvattingen en aantekeningen mogen wel, maar dan mogen er geen hele alinea’s of vormgeving gekopieerd zijn.’
‘Actief rechten handhaven ondoenlijk’
Toch is dat voor een deel van de teksten dat wordt aangeboden door Stuvia en Studeersnel wél het geval. Maar onderwijsinstellingen, die de rechten hebben van het door docenten gemaakte werk, zien het niet echt zitten om er iets tegen te doen.
Ook de HR niet. Luc Petersen, jurist op de HR: ‘Actief je rechten als rechthebbende handhaven is ondoenlijk, omdat je bewijspositie lastig is: wie heeft allemaal wat aan wie verkocht, en tot welke schade leidt dat dan weer?’ Maar het inbreuk maken op (auteurs)rechten van een ander, is uiteraard niet toegestaan, stelt Petersen. ‘En daar kán dus tegen worden opgetreden.’
‘Moedwillig auteursrecht schenden is zeer schadelijk’
Docent De Jongh vindt dus dat dat ook móet. Dat studenten met elkaar samenvattingen uitwisselen, vindt hij oké. ‘Maar als zo’n organisatie als Stuvia erachter zit die moedwillig het auteursrecht schendt, vind ik dat zeer schadelijk. Ook als je een collegedictaat enigszins bewerkt, zit er nog steeds auteursrecht op. Eigenlijk zou ik gemaakte samenvattingen eens door het plagiaatcheckprogramma Ephorus moeten halen. Het is tenslotte plagiaat. En van elke transactie vangt Stuvia iets. Dat gun ik ze gewoon niet.’ Hoe De Jongh Stuvia wil aanpakken, is hij nog aan het uitzoeken.
Jaap van Nes, co-founder van Stuvia, stelt dat zijn site ‘slechts’ een platform is waarop studenten zelf de content aanbieden. ‘De student geeft daarmee aan verantwoordelijk te zijn voor het aangeboden werk, en dus over het auteursrecht te beschikken.’
‘Stuvia is geen uitgever maar een platform’
De aangeboden teksten bijvoorbeeld door Ephorus halen ziet Stuvia niet als zijn taak. Van Nes: ‘Als platform leggen we de verantwoordelijkheid bij de verkopende partij. Die weet zelf het beste of iets wel of niet door de beugel kan. Wij willen en kunnen hierin geen rechter spelen. We zijn immers geen uitgever, maar een platform.’
Van Nes verwijst wel naar de plaats op Stuvia waar plagiaat gemeld en verwijderd kan worden: de ‘Notice & Takedown’-procedure.
Stuvia is gebaat bij ‘een zo ‘schoon’ mogelijk platform’, stelt Van Nes. ‘Er komen weleens klachten binnen over schending, maar deze zijn op één hand te tellen. En bij aanvoering van enig bewijs worden deze documenten direct van het platform verwijderd.’
‘Plagiaat? Daar heb ik nooit over nagedacht’
Op Stuvia staat het een en ander over auteursrecht, maar dat wil niet zeggen dat individuele makers van samenvattingen daar alles van weten. ‘Plagiaat? Daar heb ik nooit over nagedacht’, reageert Charlotte van der Griendt, pabo-student op de HR en samenvattingenverkoper via Stuvia. ‘Maar er zit wel een kern van waarheid in. Samenvattingen worden niet alleen verkocht aan medestudenten van je eigen opleiding maar ook aan studenten van andere scholen. Maar aan de andere kant: Stuvia is er om kennis over te dragen. Docenten halen hun kennis ook uit verschillende bronnen. Dan wordt er niet gesproken van plagiaat.’
Als het goed is, zal een docent in dat laatste geval verwijzen naar de bron. Charlotte vertelt dat ze zelf nooit letterlijke uitspraken van docenten of van powerpointpresentaties in haar teksten opneemt. ‘Ik heb altijd alles in mijn eigen woorden geschreven, ook omdat ik de literatuur die bij een college hoort erin verwerk.’
Tekst: Lana van der Meer en Jos van Nierop
Illustratie: Demian Janssen
ik ben geen expert op auteursrecht (dus feedback is welkom), maar zover ik heb begrepen valt al het gemaakte materiaal door docenten onder het auteursrecht van de werkgever, dus de Hogeschool Rotterdam. De docent kan daarom geen stappen ondernemen richting Stuvia, de HR daarentegen wel.
Zet het leerproces centraal. Maak als docent een goede samenvatting, deel deze uit en Stuvia verdient er niets meer mee, auteursrecht niet geschonden en iedereen blij. Of denk ik nu te simpel?
Ja, Joeri, je denkt te simpel: de oefententamens van onze vakgroep zíjn vrij verkrijgbaar voor onze studenten, via N@tschool. Maar toch denkt iemand (een student of een vreemde) er geld mee te kunnen verdienen. De beheerder van Stuvia kan begrijpen dat oefententamens niet door een student gemaakt zijn (i.t.t. samenvattingen – die kan een student natuurlijk heel goed maken). Dat er, buiten de HR om, door iemand anders geld verdiend wordt met mijn werk, blijf ik raar vinden.
Maar als onze studenten via N@tschool de oefententamens gratis kunnen krijgen, waarom willen ze dan betalen aan Stuvia voor diezelfde oefententamens?
@Maartje Fokkema, “De beheerder van Stuvia kan begrijpen dat” is niet bepaald een sterk argument. Want kan het niet zo zijn dat er een overijverige student een zakcentje wil verdienen door oefententamens te maken en te verkopen? Onwaarschijnlijk? Misschien. Onmogelijk? Zeker niet. En zolang er geen bewijs is dat het plagiaat is lijkt het me niet dat Stuvia hier tegen op moet treden, zeker niet alleen omdat een docent vermoed dat de beheerder kan begrijpen dat…
Dat jij het gek vindt dat iemand anders geld verdient met jouw werk is logisch. Maar in de wereld van het intellectuele eigendom ligt dat nou eenmaal altijd op de loer. En Stuvia geeft aan dat als jij enig bewijs aanvoert dat iemand jouw werk overneemt dat ze het dan direct verwijderen.
Verder wens ik meneer De Jongh veel succes. Naast dat hij geen rechten heeft op het werk dat hij produceert als docent van de HR (zoals bijna geen enkele werknemer van een bedrijf dat heeft), denk ik niet dat hij kan bewijzen dat Stuvia moedwillig het auteursrecht schendt.
A. Schendt Stuvia wel het auteursrecht? Ze zijn slechts het platform. Als ik een presentatie van hem verkoop via marktplaats, schendt marktplaats dan het auteursrecht?
B. Probeer maar eens te bewijzen dat het moedwillig is met een commercieel doel. Ze nemen maatregelen om auteursrechtenschending tegen te gaan. Zo kan meneer De Jongh de notice en takedown procedure gebruiken en legt Stuvia de verantwoordelijkheid uitdrukkelijk bij de verkopende partij.
Weer een of andere anti liberale postmodernistische docent die het niet kan hebben dat zijn leuke woordjes misschien online komen. Stuvia is het moderne 2017 een goed platform voor het delen van informatie. De organisatie Stuvia kan je niet verantwoordelijk houden hiervoor, de auteur is verantwoordelijk voor de inhoud. Bovendien, in 2017 hoor, zeker onze hogeschool, openheid en transparantie van zaken te geven. Het vrije informatietijdperk is al een tijdje begonnen!
“Het vrije informatietijdperk is al een tijdje begonnen!” Dat klopt, dus waarom zou iemand geld vragen voor samenvattingen ed? Die deel je toch gewoon uit als je ‘m toch al gemaakt hebt? Nee, ik ben geen anti liberale postmodernistische docent, wel eentje die het ook niet netjes vind dat een ander geld verdient aan mijn werk.
Wat een goed idee! Elke student die een samenvatting maakt plaatst deze op een openbare omgeving. Dan verdient er niemand wat aan en hebben alle studenten daar plezier van.
Het hele idee van informatie vrij (en gratis) delen is al een paar jaar actief. Het wordt ook wel Open Access genoemd.
Maar om iets Open Access aan te bieden, zal je wel (als maker) zelf aan moeten geven wat er met jouw werk mag gebeuren. Dit kan d.m.v. een Creative Commons Licentie. Als studenten en docenten hier meer gebruik van zouden maken, dan voorkom je al dat er samenvattingen of oefententamens doorverkocht worden.
leuke discussie.
De eerste juridische vraag betreft is wanneer een werk ontstaat in de zin van de auteurswet en wie de rechthebbende is. Meestal is dat werkgever (móet echter niet). Of iets een werk is volgens de eisen van de auteurswet moet beantwoord worden met de wet en jurisprudentie.
Lastig punt is hierbij os hetgeen een docent in een les naar voren brengt in spraak, geschrift voldoet aan die eisen en of niet te veel gebruikt is gemaakt van andere bronnen van uitgevers of derden en dus niet voldoet aan de eisen….
Zo kan een collega jurist/docent nooit het auteursrecht bezitten op delen uit wetgeving of jurisprudentie of materiaal dat een uitgever beschikbaar stelt.
Daarnaast gelden voor onderwijs specifieke regels, artikel 15-16 AW.
Als een student een eigen weergave/samenvatting maakt van een college dan zie ik dat zeker als een (nieuw) werk en heeft die student daar de rechten op. dat geldt m.i. ook voor een uittreksel. Dat dat vervolgens op een platform plaatsen kan dan nooit een inbreuk opleveren.
Er zijn Universiteiten die op examenopgaven expliciet (ten overvloede) vermelden dat zij het auteursrecht hebben zodat een ieder weet dat het werk beschermt is door auteursrecht.
Mooi voorbeeld die me opvalt is de situatie waar HR docenten ook werken voor commerciële aanbieders van onderwijs en dan materieel van de HR gebruiken bij de commerciële partijen.
Persoonlijk ben ik voorstander van Open Acces en Creative Commons. Hogeschool Rotterdam wordt in behoorlijke mate bekostigd door de maatschappij en dan moeten producten die we met gemeenschapsgeld ontwikkelen ook teruggeven aan die maatschappij.